مشت نمونه ی خروار

دو قومندان امنیه:

اخیراً از سوی وزارت داخله اعلان شد که دو قومندان امنیه که در ولایات وردگ و دایکندی به وظیفه ی شان خوب عمل نکرده بودند، از کار برکنار شدند. این خبر بسیار جالب بود. بسیاری فکر میکنند که اگر قرار باشد با این معیار افراد را از کار برکنار کنند، در اداره کشور کسی باقی نخواهد ماند و همگی این گفته را زمزمه میکنند که درآنصورت "در شهر هر آنکه هست گیرند".

دوبار معجزه:

آقای مصطفی ظاهر وقتی در مورد پدرکلانش با تلویزیون ملی مصاحبه میکرد، گفت که بابایش دو بار چیزی چون معجزه را به نمایش گذاشته و آن اینکه حین ورودش به کابل و در زمان دفنش باران رحمت بارید. چون معجزه کار پیغمبران است، معلوم میشود که آقای مصطفی بعد از پیوستن به جبهه ملی، ریش گذاشتن و مقولات اسلامی را قلقله کردن، درسهایش را از برادران خوب نیاموخته که دررسای بابایش این گونه ناشیانه ابراز نظر می‌کند. این در حالیکه بابایش هیچوقت چنین ریش نماند و چنین اکت و اداهایی از خود به نمایش نگذاشت و میتوان بابایش را از این منظر نمره ی خوبی داد.

مدال به زنده‌ها و مرده ها :

 قرار است که کرزی در 28 اسد برای حدود شش صد نفر از قومندانان و رهبران تنظیم ها مدال توزیع کند. گفته میشود که این طرح را آقای سیاف پیش کشیده. اینکه در این لست چه کسانی حضور دارند تا حال افشا نشده است، اما مردم از همین اکنون می دانند که آقای کرزی به چه کسانی مدال خواهد داد. زیرااو همیشه از کسانی تمجید کرده که با اعتراضات گسترده‌ای مردم از زوایای مختلفی روبه رو بوده اند.

23 زن و مرد کوریایی:

طالبان 23 زن و مرد کوریایی را در جاده قند هار- کابل به گروگان گرفتند که سر و صدای بسیاری را خلق کرد. طالبان خواهان رهایی جنگجویان شان از قید زندانهای دولت و امریکایی ها شدند و بعد دو نفر را کشتند. اینبار عکس العمل مردم در برابر این گروگانگیری بشدت ضعیف بود در حالیکه وقتی در جریان انتخابات خانم کلمینتینا را گروگان گرفتند، زنان تظاهرات کردند و حتی گفتند که عوضش حاضر اند گروگان شوند. اینکه چرا حال این مسئله واکنشی ندارد، دلیلش این است که مردم شدیداً از خارجی ها ناراضی هستند و تمام وعده های شانرا دروغین فکر می کنند به این خاطر گفته اند: «آنچه کشت می کنی همان را می دروی.»

مولانا فضل الرحمن دموکرات شد:

مولانا فضل الرحمن رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان که یکی از حامیان سر سخت طالبان به حساب می آید، گفته است که حاضر است میان غرب و طالبان میانجی گری کند، وی که خود را دموکرات نامید، اکنون رهبر اپوزسیون در پارلمان پاکستان می باشد. همه بر این باورند که احزاب اسلامی در پاکستان به نحوی با شبکه های استخباراتی آن کشور در تماس بوده و اپوزیسون گویی های شان بیشتر به جنگ زرگری شباهت دارد تا واقعی. وی قبلاً هم یکبار د موکرات شده بود و با پیپل پارتی بی نظیر بوتو متحد گردید. حال که بار دیگر قرار است بی نظیر در سیاست های پاکستان داخل گردد به گمان اغلب صدراعظم شود، بار دیگر مولانا را دموکرات می سازد تا اگر در ائتلاف های بعدی برایش جای داده شود.

نارنجی گرایی:

اخیراً نارنجی گرایی در مطبوعات و بخش های خصوصی فوق العاده زیاد شده است. این رنگ بعد از «انقلاب نارنجی» اوکراین بسیار تبلیغ شده، گفته می شود که رنگ نظم نوین ایالات متحده امریکا نارنجی است. این رنگ را رسانه های بسیاری در لوگو های خود بکار میگیرند و در کنج و کنار شهر لوحه های زیادی با بکگروند نارنجی نصب شده اند. بعضی از سایت های انترنیتی نیز حداقل نوار نارنجی را بر سر لوحه شان هموار می سازند، کاریکه«8 صبح» کرده است.

مواد مخدر:

  امسال اعلام کردند که عطامحمد نور والی بلخ کشت تریاک را کاملاً ریشه کن کرده است، در حالیکه سال گذشته این ولایت بعد از هلمند و بدخشان بیشترین تولید تریاک را داشت. بسیاری می پرسند که والی بلخ چرا پارسال دست به این کار نزد و امسال که تریاک به نرخ ارزانی در بازار به فروش می رسد و تورم تریاک بیداد میکند، مثلیکه مردم هم چندان رغبتی به کشت آن نداشتند، به این کار مبادرت ورزید. این چلنج را در سال های آینده هم پیش رو خواهیم داشت که آیا واقعاً والی ها مخالف مواد مخدر اند؟

قوم گرایی:

در ولایت فراه، مخصوصاً در مسیر راه فراه – فراهرود که از میان ولسوالی بالابلوک می گذرد، بی امنیتی های شدیدی در جریان است. مخالفان دولت در این مسیر افراد معینی را از موتر پائین کرده، یا می کشند و یا باج میگیرند. اخیراً گزارشات می رسد که اختلافات در این منطقه روز تا روز رنگ بیشتری قومی گرفته. زیرا یکتن از اطرفیان کرزی  که منسوب به خانواده خاص بارکزایی است، از سوی نورزایی ها (80 در صد پشتون های فراه نورزایی اند) متهم میگردد که این فرد در برابر آنها، خانواده های معین قومی خود را مسلح می سازد و امتیازات خاصی را برای شان حواله میدارد و در برابر آنها قرار میدهد. این در حالیکه اکثریت بارکزایی ها از این کار این فرد ناخشنود اند، لذا این غایله با چنین دید و تفکری هر روز عمیقتر شده، رهگیری، قتل و غارتها را افزایش میدهد و بسیاری میگویند: «هرچه کنی به خود کنی، گرهمه نیک و بد کنی – کس نکند به جان تو، آنچه بدست خود کنی».

سفر کرزی:

حامد کرزی اخیراً به دعوت بوش به امریکا سفر کرد و در کمپ دیوید مورد استقبال قرار گرفت. بسیاری این سفر را تجدید تعهد امریکا نسبت به افغانستان ارزیابی نموده، در باره آن تبلیغات وسیعی را به راه انداختند. این در حالیکه «تعهدات امریکا نسبت به افغانستان» مربوط به سیاستهای دراز مدت امریکا میباشد که با استراتیژی آسیایی آن خوانایی دارد. زیرا اگر کرزی و بوش هر دو در قدرت نباشند، باز هم امریکا به «تعهداتش» استوار خواهد ماند، چون با این تعهدات میتواند به استراتیژی آسیایی اش خدمت کند.

این سفر موضع مشخص کرزی را در میان حریفان سیاسی اش استوارتر ساخت، بوش با این دعوت نشان داد که چنانچه در گذشته حامی آقای کرزی بوده، بازهم به چنان حمایتی ادامه خواهد داد.

بسیاری معتقد اند که آقای کرزی یکی از کاندیدان دوره بعدی ریاست جمهوری میباشد و به این خاطر حمایت امریکا را باز هم در پیروزی اش حتمی میداند و از این رو حواریون رئیس جمهور با این سفر بی‌نهایت خوشحال هستند.  

د امن جرګه که د ولسونو تیر ایستنه

د افغانستان د اوسنی تاریخ تیرو درې لسیزو ښودلې ده چې پانګه والو هیوادونو تل د دې هیواد برخلیک ټاکلی دی. که هغوی وغواړی کولای شی د افغانستان پر بیوزلو پرګنو د بنسټپالانو اسلامی حکومت (1992-1996) او یا د طالبانو تور فاشیستی حکومت حاکم کړی او یا د ترهګرۍ په وړاندې د جګړې تر نامه لاندې هغه له منځه یوسی، پرته له دې چې د خلکو د امن غم ورسره وی. پانګه والو هیوادونو سره یوازې هغه وخت د امن فکر پیدا کیږی چې خپلې ګټې په خطر کې ووینی. هغوی د خطر د له منځه وړلو او د خپلو ګټلو د ساتلو لپاره کولای شی هیوادونه په کنډوالو بدل کړی او د زرګونو بې ګناه انسانانو ژوند واخلی، که د افغانستان وی که د عراق، فرق نه کوی.

د افغانستان او پاکستان دولتونه د امریکا د ولسمشر جورج بوش په فرمایش د امن جرګې راغوښتونکی دی. تر هغه ځایه چې د جرګو په هکله ویل کیږی، جرګې د هغو کسانو لخوا رابلل کیږی چې اجراییوی صلاحیت ولری او د جرګو د فیصلو د پلی کولو تضمین وکړی. که له نورو خبرو تیر شو، وړاندې له هرڅه د امن جرګې تضمین کوونکی روښانه نه دی. تر دې مهمه خبره دا ده چې دا جرګه به څومره وکړای شی د افغانستان او پاکستان تر منځ د شخړې لاره هواره کړی او هغه له منځه یوسی، ځکه دواړو دولتونو هغه کسان د امن په جرګې کې شامل کړی دی چې په خپله د امن له منځه وړونکی بلل کیږی او له بل پلوه د افغانستان په وړاندې د پاکستان د استخباراتی ادارې (آی اس آی) سیاست روښانه دی، له دې کبله د امن هیڅ راز جرګې نشی کولای د هغوی سیاست بدل کړی.

د امن جرګې په جوړولو کې د امریکا د متحدو ایالتونو لوی لاس دی، دا هغه هیواد دی چې پرته له دې چې له چا څخه پوښتنه وکړی، زموږ پر هیواد یې برید وکړ او د طالبانو رژیم یې ړنګ کړ، ایا دا هیواد نشی کولای پر پاکستانی دولت فشار راولی، تر څو  په افغانستان کې خپلې لاس وهنې بندې کړی او د ځان وژونکوبریدونو مخه ونیسی؟ امریکا دا کار کولای شی، خو نه یې کوی، ځکه نه غواړی د خپل شتون قانونی بڼه له منځه یوسی. که طالبان، القاعده او ځان وژونکی بریدونه نه وی، ایا خلک پوښتنه نه کوی چې نور نو دلته څه کوئ؟  د امریکا د متحدو ایالتونو دولت کولای شی پر پاکستان هم فشار راوړی، تر څو د ترهګرانو د بریدونو مخه ونیسی او د هغوی روزل بند کړی، خو دا کار هم نه کوی، ځکه تر اوسه خپل اصلی متحد پاکستان ته اړتیا لری، که نه نو کولای شی د باجوړ په شان بریدونه په پاکستان کې تر سره او ترهګران په نښه کړی، که څه هم په همدې وروستیو کې یې ګواښ کړی چې د هغوی پوځیان به د اړتیا په صورت کې په پاکستان کې دننه عملیات وکړی. د پاکستان دولت د دې خبرې په وړاندې په کلکه غبرګون ښکاره کړ، خو روښانه ده چې دواړه په دې خبرې کې څومره جدی دی. له دې کبله کله چې د امن جرګه د داسې هیوادونو تر منځ او د امریکا په څیر هیواد په منځګړیتوب او پیسو تر سره کیږی، پایلې به یې څه وی، پر ته له دې چې د ولسونو پر سترګو خاورې وشیندی او هغوی د امن تر نامه لاندې تیرباسی، ځکه ولسونو په خپل منځ کې هیڅ ستونزه نه لری، دا دولتونه دی چې د هغوی پر سر سودا کوی.

آیا طبقه متوسط در بازار آزاد کنونی مقاومت خواهد کرد؟

رشد بورژوازی ملی در افغانستان طی قرون متمادی با فراز و فرودهای فراوانی همراه بوده است. نیروهای مولده علیرغم سنگ اندازی های نیروهای مرتجع، استعمار امپریالیزم و خلاف اراده ملاکان فئودال و تکیه گاه های بین المللی استعمار کهن به طور اجتناب ناپذیری کم و بیش رشد کرد و تاریخ و جامعه ما نیز بر وفق  قوانین عینی تکامل در مسیر انقلابات صنعتی جهان قرار گرفت، چنانکه در سال 1886 نخستین فابریکه حربی بنام (ماشین خانه) در کابل تاسیس شد و برای اولین بار قوه بخار در افغانستان مورد استعمال قرار گرفت. اما در جهت رشد سریع بورژوازی ملی و تغییر شکل اقتصادی – اجتماعی کشور ممانعت های درونی و بیرونی فراوانی ظهور نمود که از یکسو  مقاومت های لجوجانه نظام رو به زوال فئودالی برای بقایش قرار داشت و از سوی دیگر عوامل بیرونی در صدد جلوگیری از رشد بورژوازی ملی در افغانستان برآمد که نمونۀ بارز آن ورشکست ساختن چینی سازی شاکر بود، زیرا در داخل کشور  و توسط بورژوازی ملی تولید میگردید.  

نه تنها عوامل بازدارنده فئودالی در افغانستان باعث رشد بطی و در بعضی حالات عدم رشد بورژوازی ملی در افغانستان گردید، بلکه یکی دیگر از عوامل درونی بطی ساختن رشد بورژوازی ملی در افغانستان همانا بورژوازی کمپرادور و یا دلالان داخلی  امپریالیزم می باشد که علاقه شدیدی به وابستگی اقتصاد کشور به کالاهای وارداتی داشته و همیشه در تلاش است تا بیلانس تادیات اقتصاد ملی کشور کسر داشته باشد، علاوتاً نفوذ سرمایه داران دلال خارجی، قیود گمرکی و مقدم بر همه طوریکه در فوق تذکار گردید، مناسبات رو به زوال تولید فئودالی و رژیم مطلقه، عوامل کندی رشد بورژوازی ملی و صنایع ملی می باشد. از منظر اقتصاد فنی عوامل عمده بطی ساختن رشد بورژوازی ملی، نبود سبسایدی های دولتی، سیاست های غلط گمرکی، سیاست های دمپنگ کشورهای وارد کننده، نبود انرژی برای به حرکت درآوردن چرخ های صنعت وغیره بوده که  این عوامل نیز به طور سیستماتیک از طرف زمامداران حامی بورژوازی کمپرادور در افغانستان دامن زده می شود.

باید اظهار داشت که طبقه بورژوا کمپرادور علاوه بر وارد نمودن ضربات کاری به رشد اقتصادی مملکت و بورژوازی ملی، در واقع راه ورود سرمایه گذاری های خارجی را  به افغانستان باز نموده تا امپریالیزم بتواند با استفاده از مواد خام فراوان، نیروی کار ارزان و بازارهای وسیع برای آب نمودن کالاهایش، اقتصاد افغانستان را به یک اقتصاد فرتوت، وابسته، ناکارا و مصرفی مبدل نماید که این آرزو بدون همکاری های بورژوازی کمپرادور که  در رده های مختلف دولتی و خصوصی قرار دارد، امکان پذیر نیست.

بورژوازی ملی افغانستان برای ابقای خود میخواهد زمانی به مبارزه با رشد سریع و شتابنده سرمایه داری در جهان بپردازد که علاوه بر عقب مانی طی قرون متمادی، سه دهۀ اخیر در اثر تجاوز سوسیال امپریالیزم شوروی و جنگ های خائنانه تنظیمی، شیرازۀ اقتصادی کشور فروپاشیده و آه در بساط نمانده است تا با ناله سودا نماید. علاوتاً  آواز دهل جهانی شدن (Globalization)، وابستگی اقتصادی، سیاسی و نظامی دولت افغانستان به کمک های مالی امریکا و هم پیمانان اش مخصوصاً سیاست های گمرکی ضد رشد بورژوازی ملی در افغانستان، توان مقاومت بورژوازی ملی را ضعیف ساخته و نظام اقتصادی افغانستان میرود تا مهر تائید بر نوع نظام اقتصاد وابسته، متکی به کمک های بیرونی و در آخرین تحلیل اقتصاد مصرفی را بر جبین اش بزند.

محمد ظاهر آخرین شاه

 محمد ظاهر شاه، پادشاه سابق افغانستان که 40 سال بر اریکه سلطنت تکیه زده بود، به عمر 93 سالگی در کابل درگذشت. این شاه که بعد از دوران حکمروایی اش بیشتر خبرساز شد، بعد ازآنکه پدر دکتاتورش به خونخوا هی چرخی ها، لودین ها و دهها آزادیخواه دیگر به وسیله جوان دلاوری به نام عبدلخالق به ضرب گلوله از پا درآمد، در 1312 بر تخت شاهی جلوس کرد. درآن وقت کاکای خونریزش هاشم خان صدراعظم بود وچون به بدخشان رفته بود، اعضای دیگر خاندان فرصت را غنیمت شمرده، ظاهر نزده ساله را بر اورنگ قدرت نشاندند. بعد از آن، هاشم خان برای 13 سال دیگر همچنان صدراعظم ماند و سکان قدرت را به طور بلامنازعه در دست داشت و هر چه از استبداد، ظلم، خدعه ونیرنگ درچانته داشت، در حق ملت مظلوم افغانستان دریغ نکرد. کاکای دیگرش شاه محمودخان وزیر دفاع، شاه ولی خان، داودخان، نعیم خان و سرداران دیگری که در ارگ شاهی می لولیدند، مقامات کلیدی کشور را به عهده داشتند وتا توانستند، پول اندوزی کرده، مال ومنال عامه را قباله نمودند. بالاخره با فشار خانواده که هر یکی می خواست نوبت صدارت را بگذراند، هاشم خان در 1325 استعفا کرد و برادرش  سردار شاه محمود خان بر چوکی صدارت تکیه داد و برای اینکه بر جنایات برادرش هاشم خان پرده انداخته باشد، دموکراسی را اعلان کرد و احزاب ونشرات زیادی در کابل و ولایات پا به عرصه گذاشتند.

دوره 7 پارلمان که با مبارزات روشنفکران مشروطه طلب همراه بود، در نمایشاتی که در پایتخت و بعضی از ولایات به راه می انداختند، بر ضد روند سرمایه های غربی و استبداد خاندان، سخنرانی های تندی می کردند و بالاخره محمودی و غبار ازکابل وجمعاً50 تن از روشنفکران وطنپرست و آزادیخواه از سراسرکشور به پارلمان راه یافتند. مردم دلیر افغانستان نشان دادند که چگونه برضد استبداد هیئت حاکمه در هر فرصتی رای شان را به پای آزادیخواهان می ریزند. بدین صورت، اولین باری بود که با صحبت ها وطرح های این جمع در پارلمان ارکان رژیم مستبد خاندانی به لرزه درآمد و با آغاز مبارزات دوره 8 ، محمودی و غبار به زندان رفتند و در بسیاری نقاط کشور، آزادیخواهان دیگر نیز به چنین سرنوشتی گرفتار شدند. دکتاتوری خاندانی نشان داد که دموکراسی تاجدار شاه محمودخانی جز شگردی جهت حفظ قدرت خاندان چیز دیگری نبوده است.

درین دوران ظاهرشاه به عنوان فردیکه سمبول قدرت خاندان را بدوش میکشید، صلاحیت عملی نداشت و یا اگر داشت در حدی نبود که بتواند دربرابر سرداران بد مغز و مستبد دیگر  قدآرایی کند. فئودالان، ملاکان شریر و ملاهای سنتی به نحوی به قدرت چسپیده بودند، تا میتوانستند بر توده ها ظلم و استبداد روا می داشتند و شیره جان دهقانان و خرده مالکان دهات را می مکیدند. با اینکه ظاهرشاه از لحاظ فکری با تربیتی که در فرانسه یافته بود، بیشتر به شیوه حکومت داری های غربی که شا هان تا آن زمان کلیشه های اشرافیت را در بعضی از آنها حمل میکردند، تمایل داشت و به این خا طر ریش می‌تراشید، لباس لوکس پاریسی می پوشید، ملکه حمیرا با شیک ترین لباس های اروپایی در مراسم تشریفاتی در کنارش می‌نشست و در بیاناتش اصطلاحات دینی را به کار نمی برد. ولی جهت حفظ سلطه خاندان به فئودالان و اشراف احترام می گذاشت، رهبران قبایل را می ستود، به سنت های عشیره‌ای پابند و پارلمان هایش مملو از این طیف افراد بودند. برتری محمدزایی ها را در اداره کشور می پسندید، از جهش می‌هراسید و بیشتر به سکوت تمایل داشت. بدین ترتیب در روحیات او پارادوکس های قوی که میان ایدیولوژی فیودالی و بورژوایی در نوسان بودند، وجود داشت.  ظا هرشاه با چنین روحیاتی در مقابل آغه لاله اش (داودخان) هرگز جرئت ایستادگی نداشت و چون داودخان به عنوان سردار پولادین، بد مغز و دیوانه شهرت یافته بود، جبراً در 1332 (بعد از اعلان استعفای شاه محمودخان که گفته میشود خودش از آن خبر نداشت) زمام امور اجرائی (صدارت) را به عهده گرفت. او که قبلاً وزیر دفاع، حکمران سمت غرب و وظایف مهم دیگری را گذرانده بود ودر میان مردم شهرت کسب کرده بود، بمجرد رسیدن به صدراعظمی با آزادیخوا هان برخورد سخت استبدادی کرد. محمودی را سالها در قفس نگهداشت، غبار را تبعیدکرد و زندان ها را از آزادیخواهان دوره 7  شورا پر نمود. او پروژه های معین اقتصادی را به پیش برد و روابطش را با اتحاد شوروی مخصوصاً در بخش تسلیحات گسترش داد. ظاهرخان در این دوره بیشتر به تفریح و شاهی میپرداخت، به سفرهای خارجی وداخلی میرفت و در نقاط مختلف کشور مثل نورستان، پغمان، شمال وغیره استراحت گاه هایی اعمار کرده و با عیال و فرزندان به استراحت مصروف بود.

 در 1342 ظا هرخان تصمیم گرفت تا خود را در حد معینی از زجر و فشار خاندان برهاند، دهه دموکراسی را اعلان و قانون اساسی 1343 را به تصویب رساند که در آن رسیدن به صدارت و دیگر کرسی های بلند را به روی خانواده بست. این بار گرچه مارشال شا ه ولی خان خود را طبق نوبت به صدارت آماده میکرد، اما به علتی که پسرش سردار ولی با بلقیس دختر ظاهرشاه عروسی کرد و به این صورت ستاره اقبالش در بدست گیری سکان اردو بالا گرفت، مارشال بیچاره هم این ادعایش را بدل آب و دانه کرد و صدایش را بر نیاورد. ظاهر شاه با اعلان دموکراسی غربی که آن را در فرانسه آموخته بود، جرئت نکرد تا قانون احزاب را توشیح کند و اقتصاد بازار را قایم بسازد، به اینگونه دموکراسی نیم بند در ده سال با 5 صدراعظم و7 دولت و دو دوره شورا (12و13) نتوانست آنچه اعلان شده و در قانون  اساسی قید گردیده بود را برآورده سازد. در این دوره سطح زندگی مردم نه تنها بالا نرفت که بیکاری، خشکسالی و سیلاب ها در آخر این دوره مردم را در زندگی برزخ آسایی قرار داد و فرار نیروی کار به سوی ایران آغاز گردید.

کودتای 26 سرطان 1352 داود، تومار حکومت 40 ساله ظاهر شاهی را در نوردید و بعد از چند روز که شاه در ایتالیا بود، جمهوری داودخانی را به رسمیت شناخت و بعد از چند ماه تمام خانواده به او پیوست و تا آخر جمهوری داودی، حاصلات زمین، باغ و کرایه خانه ها او و وابستگانش با اعزاز و احترام برایش فرستاده می شد. دراین تغییر، محافظه کارترین فیودالها، ملاکان، ملاها و رئیسان قبایل، کوچکترین عکس العملی نشان ندادند و توده های مردم هم که بدنبال گشایش و دروازه رحمتی سرگردان بودند، در ابتدا از این کودتا ناخشنود نبودند، ولی بعد ها دیدند که رئیس جمهور دیوانه هم کاری انجام نداد، ضعیف ترین افرادی را به دورش جمع کرد، با خدعه ونیرنگ در لویه جرگه کذایی، برای هفت سال دیگر خود را بربام قدرت نشاند که کودتای 7 ثور چنین مجالی را از او گرفت.

 ظاهر شاه 29 سال در تبعید گذراند و بی سر و صدا زیست. بعد از آنکه جنگ در افغانستان برضد نیروهای شوروی آغاز گردید و بعد تر از آن ماهیت رهبران دست نشانده تنظمیی برای عموم افشا شد، یکباره ظاهرشاه و طرفداران او پا به میان ماندند و خوشبینی های فراوانی که گویا او منجی و حلال مشکلات است، نزد حتی چپ ترین گروه های ضد اشغال شوروی به میان آمد، اما خود شاه و شهزادگان یکبار هم از ایتالیا نجنبیدند و فقط با دادن اعلامیه گهگاهی حضور خود را در ذهنیت ها حفظ کردند. شاه در این مدت به هیچ جایی سفری نکرد، مقاله‌ای ننوشت، فعال نبود وخود را به دست تقدیر سپرد تا اینکه نجیب اورا مطرح کرد، بخشی از تنظیم ها هم به او اقتدا کرده، سوء‌استفاده کردند و طالبان تا دروازه کابل را فتح  کردند، همه فکر می‌کردند که اینان لشکریان ظاهرشاه اند، ولی او هیچگاه مردم را ازین سردرگمی بیرون نیاورد و آرام در روم نشست.

بعد از 11 سپتامبر، بار دیگر جامعه جهانی به ظاهرشاه محتاج شد و پروسه روم را برایش ساخت و به این گونه دولت با قاعده و سیع بنیان گذاشته شد!! ظاهرشاه به کابل آمد و در ارگ جاداده شد و در قانون ا ساسی نقش سمبولیکی برایش به تصویب رساندند و بودجه ی مهمی برای مصارفش در نظر گرفته شد. او که دیگر توان فعالیت های فزیکی را نداشت، فقط گاه گاهی زمینه دیدار او را با موسفیدان هموار میساختند و سردار ولی که بر چوکی متحرکی مینشیند، رتبه ستر جنرالی دریافت کرد و همیشه در کنار او دیده میشد. شهزادگان که هر کدام از گذشته به نام و نشان خود زمین و ملکی در اختیار داشتند، عده ای از قاضیان و خگارنوالان زمان پدر را پیدا کرده و جایدادهای گذشته را دوباره تصاحب و به فروش آنها آغاز نمودند که در این میان فروش قصر نمبر 8 سر و صداهایی را خلق کرد. با این همه، اعضای این خانواده شهامت نکردند تا قبر پدر کلان خود را درست کنند و روزیکه ظاهر شاه را به تپه نادر خان انتقال دادند، از خجالت روی دیوارهای گنبد را با تکه سیاه پوشانده بودند که با آنهم سوراخ های دیوار از بالای تکه سیاه قا بل رویت بودند.

 مرگ ظاهر شاه با اعزاز بسیاری بر گزار شد و رسانه ها طبق فیصله خود ویا دستور، یکباره همه و همه ظاهر شاهی شدند ودر وصف او صد چندان گفتند و پخش کردند و تحلیلگران هم یکبار از کمبودها و استبداد این خانواده که ظاهرشاه هم جزء آن بود و بعد بیکارگی های دوران تبعید او کلمه‌ای نگفتند. گویا در این روزها همه مهر بر لب زده، جامعه یکباره ظاهرشاهی شده بود! ! بسیاری فقط در وصف ظاهر شاه به خاطری درافشانی کردند که نسبت به سی سال گذشته در زمان او مردم در آرامش به سر می بردند. این در حالی که فراموش کرده اند که هاشم خان و داودخان با چگونه استبدادی زیستند و حکومت کردند. مقایسه ظاهرشاه با فاشیست های دموکراتیکی، تنظیمی و طالبی هرگز نمی تواند برای او امتیازی بیاورد زیرا واقعاتی که در زمان اینان اتفاق افتاده، آنان را می توان فقط با هلاکو، چنگیز و هتلر مقایس کرد، و بردن در چنین مقایسه یی هرگز امتیاز دانسته نمی شود.

مصطفی ظاهر که نا اعلان شده خود را وارث هویت این خانواده می‌داند و گفته میشود که با دختر شهزاده بلقیس(حمیرا ولی) میانه‌ی خوبی ندارد، در جدال های خانوادگی و اداهای اسلامی، ریش گذاشتن، مقولات اسلامی را پیوسته قلقله کردن و بعد پیوستن به جبهه ملی و از ارگ برآمدن و به کارته سه رفتن، به نوعی جدال های بعدی را به نمایش خوا هد گذارد که  شق خوردن میان خانواده را به نمایش می گذارد. گر چه اسلاف این شهزادگان در رقابت ها، لشکرکشی ها و شمشیرزنی ها بارها افغانستان را به ویرانه مبدل کرده اند، اما این بار مثلیکه ستاره اقبال خانواده افول کرده و با مرگ ظاهرشاه "معجزه ها و باران های رحمت" این خـانـواده دیـگـر بـه ظـهور نخواهد پیوست.