صمد بهرنګی، د انسانیت لوړه څوکه

"موږ باید خپل ځان د عقل په مشال روښانه کړو، تر څو هغه کسان چې د جهل په تورتم کې دی، موږ ووینی. موږ باید هر څه ته د رښتیا او صداقت له مخې ځواب ورکړو. باید په ټول حقیقت او ټولو درواغو پوه شو."

                                                                                                                                  ماکسیم ګورکی

صمد بهرنګی په 1318 لمریز کال کې د ایران په تبریز ښار کې وزیږید. د ماشوم توب دوره یې په بیوزلې کورنۍ کې تیره کړه او په 1336 کال کې د تعلیم او تربیې پوهنتون څخه فارغ شو او د اذربایجان په کلیو او بانډو کې یې د ښوونکی په توګه خپله دنده پیل کړه. بهرنګی یوازې 29 کاله عمر وکړ. هغه یې په ځوانۍ کې پر سیند لاهو کړ. هغه ولاړ او نه یوازې د ایران، بلکې د دریمې نړۍ بیوزلی خلک یې هم د هغه د انسان دوستانه لیکنو څخه بې برخې کړل. بهرنګی له مرګ څخه کرکه درلوده. هغه ویل: هیڅکله به د مرګ خوا ته ولاړ نشم، خو که یوه ورځ ناچار شوم او مرګ زما خوا ته راغی (له دې پرته بله لاره هم نه شته)، مهمه نه ده، مهمه دا ده، چې زما ژوند د نورو انسانانو پر ژوندانه څه اغیزه درلودلې ده.

بهرنګی د ښوونکی د دندې تر څنګ د کیسو او ادبی او روزنیزو مقالو په لیکلو پیل وکړ. هغه له زورواکی، ظلم، د پاچایانو د زبیښاک، پانګه والۍ او امپریالیزم څخه کرکه درلوده. هغه تل د خپل ولس په فکر کې و او د بیوزلو وګړو په لیدلو به یې زړه له قهر او غوسې څخه ډکیده. بهرنګی له هغو تاریخی اتلانو سره مینه درلوده، چې د عدالت لپاره یې مبارزه کوله. له دې کبله په خپلو ټولو لیکنو او کیسو کې یې هڅه کړې ده، همداسې اتلان وستایی، له ښو کارونو څخه دفاع وکړی او بد کارونه تر نیوکې لاندې ونیسی.

بهرنګی له ماشومانو سره زیاته مینه درلوده او د هغوی لپاره یې زیاتې کیسې لیکلی دی، چې ماهی سیاه کوچولو (تور وړوکی کب)، یک هلو هزار هلو (یو شلتالو، زر شلتالو)، الدوز و کلاغ ها (الدوز او قارغان)، الدوز و عروسک سخنګو (الدوز او خبرې کوونکې نانځکه)، کوراوغلو و کچل حمزه (کوراوغلو او ګنجی حمزه)، 24 ساعت در خواب و بیداری (24 ساعته په خوب او بیدارۍ کې)، پسرک لبو فروش (لبلبو پلورونکی هلک)، افسانه محبت (د مینې افسانه)، تلخون او نورې کیسې شاملې دی.

بهرنګی یو ښوونکی و، داسې ښوونکی چې له خپلې دندې سره یې مینه درلوده. هغه غوښتل د ژوند تر وروستۍ سلګۍ پورې ښوونکی پاتې شی، په خپله هم زده کړه وکړی او د خپل هیواد ماشومانو ته هم یو څه ورزده کړی. هغه په دې پوه شوی و، چې د دریمې نړۍ اوسیدونکی ولې تر دې کچه وروسته پاتی او ناپوهه دی. هغه د زبیښاک (استثمار) په واقعی معنا پوه شوی و، چې څرنګه پانګه وال د دریمې نړۍ د انسانانو وینې زبیښی، هغوی په تیاره کې ساتی، تر څو په ښه توګه د هغوی په پښو او لاسونو کې د مریتوب کړۍ واچوی.

بهرنګی د همدې پوهې په لاس ته راوړلو سره، خپله لاره له بازاری او سرکاری ادیبانو او لیکوالانو څخه چې تل په هرې خبرې باندې نظر ورکوی، جلا کړه. هغه په دې باور و، هغه کسان چې پورته ناست دی او له ګرم ځای څخه سا وباسی، هغوی د ټولنې په درد نه پوهیږی، ځکه هیڅکله یې درد لیدلی نه دی. بهرنګی به تل په خپلو خبرو او لیکنو کې د برتولت برشت دې خبرې ته پاملرنه کوله چې: "هغه څوک چې په حقیقت نه پوهیږی، بې شعوره دی، خو هغه څوک چې په حقیقت پوهیږی او هغه دروغ ګڼی، تبهکار دی." د دې لپاره چې بهرنګی ته د "تبهکار" په سترګه و نه کتل شی، د خپلو بیوزلو خلکو منځ ته ولاړ، په "حقیقت" پوه شو او هغه ته یې "حقیقت" ووایه. صمد د جهل او وروسته پاتی توب جګړې ته ولاړ، تبرګی یې راواخیست او په زړورتیا او لوړ همت سره د هغې د جرړې د له منځه وړلو لپاره یې ګام پورته کړ. په هغه وخت کې دې کار له زړورتیا څخه پورته، لوړ همت ته اړتیا درلوده. دولت په هیڅ توګه نه غوښتل د جهل او وروسته پاتی توب جرړې له منځه ولاړې شی، ځکه په دې توګه د دولت عمر هم پای ته رسیده. په هغو ټولنو کې چې پر زبیښاک (استثمار) ولاړې دی، واکمنه طبقه د خلکو د تفکر او بینش د له منځه وړلو لپاره له هر ډول وسیلې څخه کار اخلی، د خلکو په وروسته پاتې ساتلو کې خپله ټوله پانګه په کار اچوی، هغوی د منځنۍ پیړۍ په خرافاتی افکارو تیر باسی، د علمی اثارو د چاپ کولو مخه نیسی، تر څو د ټولنې انسانان خپله ونډه او خپل رول له یاده وباسی او د بې روحه او بې حرکته انسانانو په څیر یوازې ژوند وکړی او په اقتصادی، ټولنیز او سیاسی وروسته پاتی والی کې لاس او پښې ووهی. له همدې کبله د وروسته پاتې او لوټ شویو ټولنو  فرهنګ نیم ځان کیږی، نو په همدې خاطر هم ده، چې ښوونکی ته په ټیټه سترګه کتل کیږی، د هغه کار ته ارزښت نه ورکول کیږی. ښوونکی د یوې مړۍ ډوډۍ د پیدا کولو لپاره دومره تر فشار لاندې نیول کیږی، تر څو خپل مسوولیت له یاده وباسی او د ژوندی پاتې کیدو لپاره نورو کارونو ته لاس واچوی. په داسې ټولنو کې د پرمختللی مفاهیمو سر په ګیوتین پرې کیږی. د ایران د یوه نامتو شاعر سعید سلطانپور په وینا: "د ستر لوټ لپاره، باید تر ټولو ستر فرهنګی تحمیل، شونی شی."

بهرنګی د همداسې ټولنې او وروسته پاتی  فکر د له منځه وړلو په لاره کې خپل ټول ژوند وقف کړ. هغه پوهیده چې د انسان د پیژندلو منشا، عینیت دی او ذهن د هغې تابع دی. هغه ډیر ژر پوه شو، چې په ټولنه کې لوږه، بې روزګاری، بیوزلی او نور ټولنیز مسایل د ټولنې د بنسټونو د عینی شناخت په وسیله شونی دی. هغه د انسانیت لوړه څوکه وه. یاد به یې د تل لپاره د نړۍ د بیوزلو په زړونو کې ژوندی وی.

روښاندی د قوم پالنې او مخکښه ارزښتونو تر منځ

په بشری ټولنو کې د ملی مسالی پر وړاندې دریځ نیول، تل یوه ټاکونکې مساله پاتې شوې ده. خو د دې مسالې په هکله د ټولنې له نورو برخو څخه د روښاندو دریځ لا ډیر ټاکونکی دی. له کړکیچ نه وروسته هیوادونو کې، د مادی او معنوی بیارغونې او د بنسټونو پر پښو درولو تر څنګ ملی مساله یوه تر ټولو ننګونکې مساله ده، چې تر ټولو څرګنده بیلګه یې افغانستان دی.

د ملی مسالې په اړوند ګڼ دریځونه او کړنلارې غوره کیدلی شی. تر ټولو انسانی خو یې دا ده چې د ټولنې ټول وګړی انسانی هویت او پیژندګلوی خپل لومړنی هویت وګڼی او خپل څنګ انسان ته د ورورګلوۍ/خورګلوۍ لاس وړاندې کړی؛ خو دا دریځ په عین حال کې تر ټولو ارمانی دریځ هم دی.

څو زره کاله پخوا کله چې لومړنی انسانان د بې رحمه طبیعت سوړ ژمی او ټاکنده لمر مغارو کې میشت کړل، د انسانانو هرې ډلې ځان ته د واحدې ژبې او فرهنګ ترڅنګ واحد هویت او د خپلې بقا او پایښت لپاره یې د موږ/تاسې/هغوی مفاهیم رامنځ ته کړل. د انسانانو تر منځ د همدې ویش پر بنسټ داسې خونړۍ جګړې ونښتلې چې تر نسلونو او کهولونو یې دوام وموند او راتلونکی نسلونو ته په میراث پاتې شوې.

د بشری ټولنې له ودې سره جوخت د انسانانو په قبیلوی ذهنیت کې هم بدلون رابرسیره شو او ډیری انسانان پدې باور شول چې د انسانی ټولنې پر لور وخوځیږی. د دې خوځښت پایله دملتونو په کچه د تمدنو غوړیدل ول. د ټولنو د پرمختګ په نتیجه کې د ژبې او قومونو په شان د ابتدایی هویت ترڅنګ پر اقتصادی بنسټ ولاړ طبقاتی هویتونه هم رامخې ته شول. د بیلګې په ډول، دهقانی یا فیودالی هویت یا کارګری او بورژوایی هویت. دا هویتونه خپلې نورې ځانګړتیاوې هم لری چې تر ټولو ستره یې د دوی تر منځ نه پخلاکیدونکی طبقاتی تضادونه دی.

خو دا ټوله کیسه نده. د ګڼ شمیر انسانانو لپاره لاتر اوسه قومی مسالې ته په ړندو سترګو کتل یوه غوره لاره ده. خو هغه څه چې د ډیرې اندیښنې وړ دی دا حقیقت دی چې ځینې افراد په ځانګړی په اصطلاح روښاندی د خلکو تر منځ د ژبنی، توکمیز، سیمه ایز او مذهبی توپیرونو نه ناوړه ګټه پورته کوی او پر ځای یې پر طبقاتی توپیرونو او تضادونو سترګې پټوی او پدې توګه ځان د یوې ژبې، سیمې، توکم او مذهب د استازی او توره تر ملا ساتونکی  په څیره کې وړاندې او ځان پر ټولنې تحمیلوی.

د افغانستان د ولسمشری او ورپسې پارلمانی ټولټاکنې د داسې سیاسی-ټولنیز ناورین انځور ول. ګڼ شمیر بې مسلکه روښاندو په همدې توګه د افغانانو له احساساتو سره لوبې وکړې او ان دا چې د دې رسوایی کچه یې تر هغه ځایه ورسوله چې په پای کې یې جنایتکاره جنګ سالاران د بیل بیل قومونو د استازو تر نامه د هیواد د قانون جوړونې د هرم پر رأس ډډه ووهله اوګڼ امتیازات یې لاس ته راوړل؛ خو یو وار چې د واک پر ګدۍ یې ډډه ووهله نو ټول غمځپلی افغانان خو پریږده چې په لومړی سر کې یې هماغه خپل پښې ابله قومی پرګنې هیرې کړې. که څه هم چې ان په لومړی سر کې هم د داسې جنایتکارانو نه دا تمه نه کیده چې د ولس د هوساینې ژمنه دې وکړې او د یوې برابرې ټولنې د رامنځ ته کیدو لپاره دې سینه ووهی.

همدا ځای دی چې باید د رښتونی روښاندی او مرتجع او بنسټپاله "روښاندو" تر منځ هغه واټن په پام کې ونیول شی چې د وینو او اور خلیج یې سره بیلوی. د افغانستان په معاصر تاریخ او بیا د ثور د کرغیړنې کودتا نه راپدیخوا، تسلیم طلبه روښاندو د قومی ملاتړ تر نوم لاندې د ولس سترګو کې خاورې شیندلی او د مستبدو او وطن پلورونکو او خاین واکمنانو نه یې ملاتړ کړی، د هغوی لپاره یې قلم وهلې او د هغوی خیانتونه او جنایتونه یې توجیه کړی.

دا دریځ کوم خاص قوم او ملیت پورې نه محدودیږی. هر کله هم چې پرګنو د جنایتکارانو په وړاندې د عدالت غوښتنې غږ پورته کړی او د هغوی د محاکمه کیدو غوښتونکی شوی دی، همدا کرایه شوی روښاندی د جنایتکارانو مرستې ته رارسیدلی او د هغوی د برائت په لټه کې شوی دی.

له بل پلوه دا ټکې هیڅ د شک ځای نلری چې هر څوک حق لری د زړه له کومې خپلې ژبې، خپل قوم او خپل تاریخی هویت سره د انتقادی دریځ تر څنګ مینه ولری خو لدې سره جوخت باید هیڅکله هم خپل خلک په نورو ممتاز و نه ګڼی او د بیلګې په توګه د نورو ژبې ته هم په یوې جغرافیا کې د بشریت د یوې ډلې معنوی لاس ته راوړنې په سترګه وګوری. د امریکا وتلی تورپوستکی شاعر او داستان لیکونکی لنګستن هیوز همدا ټکی  پرته لدې چې د سپین پوستکو پر وړاندې د توکم پالنې نه کار واخلی، څه داسې ښایسته بیان کړی:

شپه ښایسته ده

زما د خلکو څیرې هم

ستوری ښایسته دی

زما د خلکو سترګې هم

لمر هم ښایسته دی

زما د خلکو روح او ځان هم.  

پیشرو شماره دوازدهم جدی ۱۳۸۵

جنگ سالاران و مواد مخدر مایه ی شوربختی مردم در شمال کشور

زمانی که به رقم معتادان کشور نظر افکنده شود، متوجه می شویم که از هر 25 نفر افغان یک تن به مواد مخدر معتاد است، یعنی حدود یک ملیون معتاد در یک کشور 25 ملیونی که واقعاً نگران کننده و وحشتناک می باشد.

در دهه ی هشتاد همسایه جنوبی ما پاکستان، بخش عمده ی تریاک جهان را تولید می کرد که در اثر فشارهای بین المللی و آغاز جنگ مقاومت در برابر اشغال شوروی و به خصوص حاکمیت تنظیم ها و بعد از آن طالبان، در هماهنگی با دستگاه استخبارات پاکستان و مافیای جهانی کشت آن در افغانستان گسترش بی سابقه یافت که طی یک و نیم دهه کشور ما را در صدر کشورهای تولیدکننده ی مواد مخدر جهان قرار داد.

طور مثال تولید 3800 تن تریاک در سال 1382، 4200 تن در 1383 و تولید بیش از شش هزار تن تریاک در سالی که گذشت، گواه این ادعا است.

از زرع و قاچاق این ماده تباه کن که ملیاردها دالر نصیب قاچاقچیان مواد مخدر و کارخانه داران تولید هیرویین می گردد، تنها یک درصد این عاید به جیب دهقانان کشور می ریزد که به تناسب سود حاصله از کشت گندم ده برابر می باشد و این امر سبب شده که حدود 60 درصد از دهقانان به کشت آن مبادرت ورزند. در کشوری که آفات خشکسالی در پهلوی سایر مشکلات، زراعت ما را تهدید می کند تمایل به زرع خشخاش که به آب کمتر هم نیاز دارد، بیشتر گردیده است، چنانکه در سال های 1382-83 برخی از دهقانان ولایات شمال شرق، مزارع سرسبز گندم خود را چپه نموده در بدل خشخاش کاشتند.

فابریکه های تولید هیرویین که در آغاز دهه 90 در مناطق سرحدی افغانستان با پاکستان و ایران تریاک حاصله در پاکستان و افغانستان را تبدیل به هیرویین می کرد، عمدتاً متعلق به حزب اسلامی گلبدین بود که بعدها سایر تنظیم ها نیز دست به کار شده، فابریکه های آن را به نقاط دیگر کشور انتقال دادند، به خصوص ائتلاف شمال در ولایات کوهستانی چون تخار و بدخشان که هم سرحد با تاجکستان و معبر خوب قاچاق مواد مخدر است، فابریکه های متعددی را جا به جا و به تولید آغاز نمودند که پیرمقل یکی از قوماندانان جمعیت به تنهایی در ولسوالی رستاق تخار در سال 1382 مالک چهار کارخانه هیرویین بود.

قاچاق مواد مخدر نیز که توسط باندهای مافیایی سازمان دهی می شود، طی سال های دهه 90 در پهلوی شبکه های مقتدر و پیچیده قاچاق، دسته های کوچک و حتا افراد به شکل انفرادی دست به قاچاق مواد مخدر می زدند که بعدها و به تدریج توسط شبکه های نیرومند مافیایی به شکل مستقیم و غیرمستقیم طوری ضربه دیدند که دیگر هوس دالرهای قاچاق مواد مخدر را از سر بدر کردند. چنانکه جنرال صبور فرمانده هلیکوپترهای شورای نظار که خودسرانه و انفرادی با هیکوپترش هیرویین را از تخار به کولاب تاجیکستان انتقال می داد، در سال 1377 توسط نیروهای امنیتی تاجیکستان توقیف و پس از سپری نمودن سه سال زندان با ضمانت رها گردید.

در زمان حاکمیت طالبان، انتقال و قاچاق هیرویین جرم به حساب نمی آمد، بلکه بسته های هیرویین در طیاره های ملکی و نظامی آشکارا از یک ولایت به ولایت دیگر منتقل می شد و تنها پاکت هایی که مارک محصول طالبان را نداشت، قاچاق محسوب می شد که از مدرک محصول هیرویین ملیون ها دالر نصیب طالبان می شد.

در سال های اخیر قاچاق مواد مخدر کاملاً از چنگال باندهای کوچک خارج شد و تحت کنترول باندهای بزرگ مافیایی درآمد. این باندهای قوی که حامیان مقتدری در ارگان های رهبری دولت هم دارند، مواد مخدر را از نقاط مختلف افغانستان به سرحدات کشور انتقال می دهند. درین مسیر از قوماندانان محل به شکل مزد بگیر از مناطق زیر کنترول خود و با موترهای کروزین شان در انتقال مواد مخدر سهیم هستند. اگر گرفتاری هایی این جا و آنجا هم صورت می گیرد بیشتر نتیجه رقابت ها و افشاگری های این باندها علیه همدیگر است که در اکثر موارد، قاچاقبر فرار می کند و هیرویین خالص یا ناخالص تعویض شده از راه رادیو و تلویزیون اعلان می گردد.

در اوایل سال جاری یک تن از قاچاقبران مشهور تخار اسماعیل سفید در تخار دستگیر شد. باند دیگری از محل اختفای پول های وی آگاهی داشت و بیست نفر با استفاده از یونیفورم نظامی و با استفاده از فرصت و زندانی بودن اسماعیل در تخار، تابستان سال جاری به منزل وی در ولسوالی ینگی قلعه وارد شدند و چهار ملیون دالر امریکایی را یک جا با یک سیر تلای خالص از مخفیگاهی که توسط یک معمار پاکستانی ساخته شده بود، با خود بردند. اما این قضیه مسکوت گذاشته شد.

عاید سرشاری از بابت محصول حق العبور مواد مخدر به جیب تعدادی از قوماندانان مناطق هم سرحد با تاجکستان می ریزد که به آنان لقب سلطان هیرویین داده شده است.

بازار مواد مخدر رونق دارد و باندهای مافیایی قاچاق از امکانات مالی و پشتوانه عده ای از افراد مقتدر در ارگان های بالای دولت برخوردار هستند. جنگ سالاران و سایر باندهای جنایتکار در شمال کشور با استفاده از عواید ناشی از مواد مخدر به فعالیت های تبهکارانه شان ادامه داده و هم چون گذشته بر گرده مردم ما سوار هستند.

با چنین زد و بندهایی در رأس و قاعده هرم قدرت، آیا برچیدن بساط مواد مخدر ممکن است؟ این سؤال چالش جدی در برابر دولتی است که در گذشته کوچک ترین دستاوردی درین زمینه نداشته است.

د ډیورنډ کرښه، هیواد پالنه که هیواد پلورنه؟

د پاکستان دولت غواړی چې د ډیورنډ پر کرښې اغزن سیمونه وغزوی او یا هم د دې کرښې دواړو غاړو  ته ماینونه وکری. پاکستانی چارواکی  د دې کار موخه د ترهګرۍ  مخه نیول په ګوته کوی،  حال دا چې د دې  کار څخه د  پاکستان موخه د ډیورنډ کرښې ته رسمیت بخښلى دی. که  چیرې پاکستان  په رښتونی توګه غواړی د ترهه ګرۍ مخه ونیسی، ښایی  پر کرښې د ماینونو د کر پر ځاى په پنجاب او پیښور کې د ترهګرو  روزنیز مرکزونه وتړوی او د دې مرکزونو له  مالی او پوځی ملاتړ څخه لاس په سر شی.

    که چیرې پاکستان په سرزورۍ سره پر دې کرښې اغزن سیمونه وغزوی او یا ماینونه وکری،  دا به د انسانی ارزښتونود ځپلو په مانا وی او د ډیورڼد کرښې د دواړوو غاړو ولسونو قهر او غوسه به راوپاروی. ځکه چې په دې ۲۴۳۲ کیلومټریزې کرښې باندې هر ډول دیوال جوړونه به د دواړو غاړو ولسونه  سره جلا کړی.

  دا وخت د کونړ ولایت له ارندو او اسد آباد څخه نیولې د کندهار تر چمن پورې د کرښې دواړو غاړو ته پښتانه او په  یوې برخه کې بلوڅان استوګنه لری.سالارزی، ماموند او صافی قومونه  په کونړ ولایت، دیر او  باجوړ ایجنسۍ کې میشته دی. مومند او صافی قومونه په کنړ او مومند ایجنسۍ کې، مومند او شینواری په ننګرهار ولایت او د مومندو او خیبر په ایجنسیو کې سره یوځاى ژوند کوی.  څمکنی، منګل، ځدران، مقبل او ځاځی په پکتیا ولایت او کرم ایجنسۍ کې  په ګډه سیمیزه چاپیریال کې ژوند لری.د خوست ولایت او شمالی وزیرستان ګربز، سیدګی او وزیر ورورګلویز تړون لری. د پکتیا ولایت او جنوبی وزیرستان وزیر، سیدګی، سلیمان خیل او دوتاڼی د ګډې ځمکنی چاپیریال خاوندان دی. همدارنګه د زابل، توبه کاکړی او  ژوب کاکړ په یو سیمه ییز چاپیریال کې سره ژوند کوی. د کندهار ولایت، کویټې، چمن، ګلستان او توبه اچکزی، نورزی، اڅکزی او بړیڅ قومونه یو بل سره خپلوی او ورورولی لری.. همدا شان د نیمروز بلوڅان د بلوچستان له بلوڅو سره نژدې قومی او ژبنی  اړیکې لری.

  په ټولیزه توګه د دواړو غاړو  په قبایلی سیمو کې (پرته له ښاری سیمو څخه)  اوه میلیونه وګړی ژوند کوی چې له یو بل سره خپلوی او ګډې کلتوری او ټولنیزې اړیکې لری. د ډیورنډ کرښې د دواړو غاړو خلکو  تر منځ د تګ راتګ له پاره  ۱۲۰ لارې  پرانیستل شوی دی،  نو که چیرې پر دې کرښې اغیزن سیمونه وغزول شی او یا هم ماینونه وکرل شی نه یواځې دا چې دمیلیونونو وګړی لومړنی انسانی حقوق به وځپل شی، بلکه دا ښکیلاکی کرښه به رسمی بڼه غوره کړی او په دې توګه به افغانستان د خپلې خاورې یوه برخه، چې هیواد د سمندر سره نښلوی به  د تل له پاره له لاسه ورکړی.

   دا وخت یو ځل بیا د ډیورند کرښې لانجې تودوالې موندلى دى.  د هیواد څخه بهر د پاکستان دولت تل  هڅه  کړې چې د بنسټپالانو په ملتیا دې کرښې ته رسمی بڼه ورکړی او له همدې امله یې په تیروو څو لسیزو کې زموږ د هیواد سره بیلابیلې کانې تر سره کړی دی. خو په هیواد کې دننه هم د دې کرښې په اړه بیلابیل غبرګونونه ښودل کیږی:

۱. د پرګنو دریځ: د دواړو غاړو پرګنی په دې اند دی چې د دوی تر منځ د ډیورڼد کرښه یوه ښکیلاکی کرښه ده چې د وخت فیوډالې واکمنۍ،  د امیر عبدالرحمن خان په مرسته لاسلیک کړى او دوى ته کوم قانونیت نه لری. څرنګه چې په دې وروستیو کې لیدل کیږی د دواړو غاړو ولسونو  په لاریونونو او اعتراضونو سره څرګنده کړى چې دا کرښه نه منی او د دې کرښې د لانجې او کشالې د حل له پاره یواځې د دواړو غاړو پرګنې کولاى شی تصمیم ونیسی نه واکمن پښتانه شونیستان او نه هم تنګنظره ناسیونالیستان. دا ولسونه  نه غواړی چې یو ځل بیا تاریخ تکرار شی او د امیر عبدالرحمن خان په څیر یو خاینانه او هیواد پلورونکې تړون لاسلیک شی.

۲. واکمن  شوونیستی دریځ: د پښتنو واکمنې طبقې چې د تاریخ په اوږدو کې یې پښتانه د خپلو طبقاتی گټو د خوندیتوب  له پاره کارولی دی او تل یې د هغوى په استثمار او بیوزلۍ سره خپله طبقاتی واکمنی ساتلې ده، هڅه کوی د ډیورنډ له کشالۍ څخه هم ناوړه ګټه پورته کړی او دا کشاله هم د خپلو طبقاتی گټو له پاره وکاروی ، نه د پښتنو ولسونو د انسانی حقوقو د لاس ته راوړنې په موخه. د دې واکمنې طبقى  تیوریسنان د  دې له پاره چې خپل طبقاتی دریځ له لاسه ورنکړی په لټه کې دی  د دواړو غاړو میشت پښتانه  د خپلې واکمنتیا او شخصی گټو له پاره وکاروی. دې ډلې کسانو ته نه یواځى دا چې د افغانستان ملی وحدت اډوله اهمیت نلری، بلکې هڅه کوی  پښتون ولس په ترږومو کې وساتی او د خپلو جګړو او طبقاتی گټو پیټې د پښتونو پر اوږو  بار کړی. دا ډله د واکمن شووینستی دریځ او له طبقاتی پلوه آن هڅه کوی  چې شاه زمان، شاه شجاع، امیرعبدالرحمن خان، نادر خان، ګلبدین او طالبان(چې د فیوډال طبقې استازی گڼل کیږی) او پر پښتون ولس او نورو ملیتونو یې بې شمارې ناتارې تیرې کړى دی، د پښتنو استازی گڼی او دا د پښتون ولس سره یو نابخښونکې خیانت شمیرل کیږی.

۳. تنګنظرانه ناسیونالیستی دریځ: ځینې ډلې د دې پر ځاى چې د پښتون ولس سره یوځاى د واکمن شوونیزم او اسثثمارکوونکو طبقو  پر وړاندې گډه مبارزه وکړی، هڅه کوی چې د فیوډالی حاکمانو جنایتونه د ټولو پښتنو پر غاړه واچوی او په دې ډول  د دې څخه د خپلو ملیتونو د ولسونو د دوکه کولو له پاره ناوړه گټه پورته کړی.

د ډیورڼد کرښې په اړه د دې ډلې دریځ د هیواد پالنې پر ځاى د هیواد پلورنې بڼه لری او د ملی وحدت او د هیواد ملی گټې په پام کې نیولو پرته  په غیر مستقیمه توګه د آی ایس آی په چوپړ کې لویږی او د امیر عبدالرحمن خان په ننګه ملا تړی.

د ډیورنډ کرښه نه واکمن شوونیستان کولاى شی حل کړی او نه هم تنګنظره ناسیونالیستان . دا د دواړو غاړو پرګنو دنده ده چې د دې ښکیلاکی کرښې په اړه تصمیم ونیسی او دا تصمیم به هغه مهال اغیزناک وی چې په افغانستان او پاکستان کې ولسی دولتونه،  چې په انسانی ارزښتونو باورولری،  رامنځ ته شی.

آیا تاریخ را مسخ کرده می توانند؟

از 92 تا 96 کجاست؟

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان طی گزارش تصویری در مورد وضعیت حقوق بشر و محاکمۀ ناقضان حقوق بشر به رییس جمهور افغانستان، با زیرکی تمام خواست از 4 سال حاکمیت خون و جنایت طفره برود. گزارش چنان مسخره و خنده آور بود که هر طفلی آن را به خنده وا می داشت. در گزارش تصویری ایکه از سوی کمیسیون مستقل حقوق بشر تهیه شده و از طریق تلویزیون ملی افغانستان به نمایش درآمد، جنایات روس ها و خلق و پرچم با وضاحت نشان داده شده است و به یکبارگی به دوران طالب می رسد. تو گویی چهار سال (از 1992 تا 1996 میلادی) در تاریخ این کشور هرگز وجود نداشته است. این کار نه تنها از سوی کمیسیون مستقل حقوق بشر، بلکه از سوی دولت، تمامی رسانه های چاپی، شنیداری و تصویری به کرات دیده شده است. هرگاه نامی از جنایت و جنایتکار و ناقضان حقوق بشر گرفته می شود، همه یکصدا به جنایات روس ها، خلق و پرچم و طالبان می چسبند که در آن هیچ جای شکی نیست، اما جنایاتی به مراتب سبعانه تر و غیرانسانی ایکه در دوران حاکمیت تنظیم های بنیادگرا در کابل و دیگر نقاط افغانستان رخ داده است، در این رسانه ها راه پیدا نمی کند. همه به نوعی از آن طفره می روند.

خوب است به سال های 92 تا 96 برگردیم، تا مسئله بهتر روشن شود. هنوز چند روزی از آمدن "قهرمانان" به کابل نگذشته بود که هر کوچه و پس کوچه ی کابل به سنگر مبدل شد و هر قوماندان و قوماندانچه در ساحۀ تحت کنترولش به انس و جنس اجازۀ عبور نمی داد. جنگ شدیدی بین تنظیم های حزب اسلامی، جمعیت اسلامی، اتحاد اسلامی، وحدت اسلامی، جنبش ملی اسلامی و تنظیم های دیگر که در حاشیه قرار داشتند، با شدت تمام درگیر شد. توجه کنید، تمامی این تنظیم ها کلمه ی "اسلامی" را بدنبال شان یدک می کشند. وقتی از هر تنظیمی پرسیده شود، می گوید ما برای اعلای کلمته الله جهاد می کردیم، مقابل کفر می جنگیدیم و از کشور دفاع می کردیم. معلوم نیست منظور از "جهاد" و "دفاع از کشور" چیست؟ با استقرار تنظیم ها، از زمین و آسمان کابل باران مرمی و راکت باریدن گرفت. کابل در ظرف چند روز به ویرانه ای مبدل شد که فقط می توان آن را با شهرهای بمباران شده ی بعد از جنگ دوم جهانی مقایسه کرد. 65 هزار انسان کابلی در خاک و خون غلتیدند، به دختران، پسران و حتی مادران کهن سال تجاوز شد، سینه های زنان را بریدند، به تماشای ولادت زنان نشستند، چشم های انسان ها را از حدقه درآوردند، بر فرق شان میخ کوبیدند، آنان را در کانتینرها زنده زنده سوختاندند، در دهن شان ادار کردند، مردم را به تماشای رقص بسمل مجبور کردند، انسان ها را طعمۀ حیوانات درنده ساختند و صدها جنایت و قساوت دیگر که تاریخ از یادآوری آن عرق شرم بر جبینش احساس می کند. جنایاتی که تاریخ بشر آن را به یاد ندارد، جنایاتی که روی چنگیز، هلاکو، تیمور، نرون، پینوشه و هتلر را سفید کردند. وقتی کابلیان بی گناه این همه بربریت را به چشم سر تماشا کردند، به گور پدر دولت دست نشانده درود فرستادند و این گفته ی مشهور زبانزد عام و خاص شد که : "هفت خر تان را بگیرید، یک گاو ما را پس بدهید".

در این جنگ های خاینانه که به فرمان باداران خارجی شان صورت می گرفت، تمامی زیربناهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور از بین رفت و همانطوری که جنرال اخترعبدالرحمن پاکستانی زمانی گفته بود که کابل باید در خون فرزندانش بسوزد، به راستی که کابل را به حمام خون فرزندانش مبدل کردند و آن را سوختاندند و اردوی افغانستان را از بین بردند. این یکی از افتخارات نوازشریف صدراعظم پاکستان بود که در گزارش خود به کابینه ی آن کشور ارائه داده بود. کشور ما متحمل 130 ملیارد دالر ضربه ی مالی شد، یک نسل از تعلیم و تربیه دور ماند و یک بار دیگر سیل مهاجران به کشورهای همسایه سرازیر شد.

این جنایات را هیچ افغان با شرف و با وجدان فراموش کرده نمی تواند و تا حساب این همه خون و خیانت به این کشور از عاملان آن گرفته نشده است، نه کمیسیون مسخره ی حقوق بشر افغانستان کاری از پیش برده می تواند و نه هم جامعه ی جهانی با تمام کوس و سرنای آن. همان افراد با قبای دیگر هنوز هم در تاروپود دولت ریشه دوانده اند، بر ولایات حاکم اند، مردم را از هستی شان ساقط می سازند، به عفت زنان و دختران شریف این کشور بنیادگرا زده دست درازی می کنند، بر رحیمه ها تجاوز می کنند، آمنه ها را سنگسار می کنند، بر عفت زنی در بدخشان بطور دستجمعی چون درندگان یورش می برند و دختری را در بدل یک سگ، معاوضه می کنند. فقط باید از شرف و حیثیت انسانی تهی بود که به چنین اعمالی دست زد. این افراد همان هایی اند که از سال 92 تا 96 بر این کشور حکم رانده اند. آیا کسی چهره های شان را فراموش کرده است؟ چه کسی می تواند داغ دل مادری را که یگانه جگرگوشه اش را در اثر جنگ های تنظیمی از دست داد، از سینه ی وی بزداید؟ داغ دل مادر ناهید را که از منزل چهارم در مکروریان خود را به زیر افکند تا مورد تجاوز قرار نگیرد، یا داغ دل مادر شکریه را که بعد از تجاوز دستجمعی، جسدش را در زباله دانی ای در کابل پیدا کرد؟ داغ دل آن پدری را که دخترش را در برابر چشمانش مورد تجاوز قرار دادند و بعد جسد نیمه جانش را به رگبار بستند؟ روزی که طلیعۀ دموکراسی واقعی و حکومت مردم در این کشور سر بزند، حساب این همه جنایات نیز با عاملان آن صورت خواهد گرفت. صدام را در عراق به جوخه اعدام سپردند، اما صدام های به مراتب بدتر از آن هنوز هم در افغانستان بر گرده ی مردم ما سوار اند.

همانطوری که آفتاب را نمی توان با دو انگشت پنهان کرد، این جنایات نیز ثبت سینه ی تاریخ شده اند و هیچ جنایتکاری با زور تفنگ و سرنیزه اش نمی تواند، آن را مسخ کند. "غبار"ی از این سرزمین سربلند خواهد کرد و تاریخ واقعی کشور را بار دیگر به رشتۀ تحریر درخواهد آورد.

مشت نمونه ی خروار

1- مائوئیست ها باید محاکمه شوند: آقای بشردوست وکیل کابل در ولسی جرگه که به قضایا مقداری احساساتی برخورد می کند، در مصاحبه ای با رادیو کلید روی برنامة خشونت بعد از آنکه به واقعیت تمامی فاسدان، جنگسالاران و خارجی ها که در بحران امروز افغانستان نقش دارند، اشاره می کند و همه را جنایتکار جنگی می خواند، اولین باریست که مائوئیست ها را هم می خواهد تا بخاطر نقض حقوق بشر محاکمه شوند. در حالیکه مائوئیست ها دشمنان کودتای هفت ثور، تجاوز شوروی به افغانستان، جنگهای جنایتکارانة تنظیمی و امارت طالبی بوده، فساد و بربادی های کنونی را محکوم می کنند، معلوم نیست که چرا آقای بشردوست یکباره جلالی شده و اینبار، اینان را هم به پای میز محاکمه می‌کشاند. مگر آقای بشردوست تصمیم دارد بی تعقل و تفکر شمشیر را به شش جهت بچرخاند؟ اگر او خانم سیماسمر را مائوئیست می داند، اشتباه نمی کند؟ زیرا خانم سمر در لست رهبران حزب وحدت جا داشته و این حزب هرگز مائوئیست نبوده است.

2- پدرشان را محاکمه می کنند: خانم ملالی جویا نمایندة مردم ولایت فراه طی مصاحبه ای با تلویزیون طلوع ابراز داشت که در صورتیکه جنایتکاران جنگی از اریکة قدرت به زیر کشانده شوند و هم حمایت خارجی ها نسبت به آنان کم گردد، در آنوقت مردم نه تنها در محاکمه کردن اینان مشکلی نخواهند داشت که پدرشانرا هم محاکمه خواهند کرد.

3- جایزه نوبل 9 ماه به تعویق افتاد: لوی څارنوال عبدالجبار ثابت که خود را قهرمان مبارزه علیه فساد اداری دانسته و تا حال چند مامور پایین رتبه را به جرم فساد اداری از کار برکنار کرده است و زورش به والی ها و شاروال ها نمی رسد، اخیراً گفته بود که شیرچورها را که ملکیت ملی را غصب و به پول هیروئین و رشوه آنرا آباد کرده اند، به محاکمه می کشاند و با این کار جایزه نوبل را خواهد گرفت. وی که تا آخر ماه قوس به شیرچورها وقت داده بود تا باقی داری های شانرا تحویل دهند، این مدت را 9 ماه دیگر تمدید کرد و گفت که زنانی نزد او گریسته اند که پول ندارند و به این خاطر برای شان وقت داده شد، تا در 9 ماه و طی چهار قسط این پول را پرداخت نمایند. بسیاری متعجب اند که نکند آقای ثابت، زنان خیمه نیشن را به جای زنان شیرچور عوضی گرفته باشد و بدین صورت جایزه نوبل را 9 ماه به تعویق انداخته باشد.

4- دست پدرشان خلاص: بعد از آن که سازمان دیده بان حقوق بشر، افرادی را به نام جنایتکار اعلان کرد و در آن اسمای سیاف، خلیلی، دوستم، ربانی، فهیم، ملا عمر، گلبدین، ملا دادالله و غیره اعلان شد، آقای سیاف که درین موارد از همه بیشتر و زودتر عکس العمل نشان می دهد در تلویزیون اعلان کرد که دست پدرتان خلاص، هرچه از دست تان بر می آید، دریغ نکنید!!

5- یک بام و دو هوا: صدام حسین رئیس جمهور مخلوع عراق که طی محاکمه ای به جرم جنایاتش به اعدام محکوم شد، در سحرگاه روز اول عید مسلمانان و عید مسیحیان توسط امریکایی ها به دار زده شد. بسیاری متعجب اند که شارون، اولمرت، مشرف و جنایتکاران بدتر از صدام در ملک ما بی دغدغه تعظیم و تکریم می گردند، ولی از صدام دادخواهی می شود و آیا این سیاست یک بام و دو هوای قدرتمندان جهان نیست؟

6- کشمکش: وزیر جدید اطلاعات و فرهنگ تا خواست در تیول نجیب روشن دست بزند، فغانش برآمد و گفت: هرگز فرستاده ای وزیر (غنی مدقق رئیس جدید رادیو افغانستان) را اجازه ورود به حریم رادیو نخواهد داد و وزیر که با فرمان آمرش کرزی این کار را انجام داده بود، نه تنها نجیب را مات کرد که کارت 80 تن از افراد خاصش را هم گرفت و این بار وزیر به یاران روشن گفت که در حریم تلویزیون نبینم تان و خود نجیب که بسیار  به هوای رئیس جمهور می پرید، صحنه را رها کرد و شایعه است که وزیر بدیل روشن را از چندی پیش در بغل نگهداشته، فقط امضایش باقیست.

7- جدال «قلم»: چند روز پیش عده ای از آدرس انجمن قلم در هوتل ستاره کنفرانس مطبوعاتی به راه انداخته، از این که در سالون بین المللی مطبوعات عکس های نصب شده را از دیوار پایین آورده اند، بر وزارت اعتراض داشتند. ولی آقای حلیم تنویر رئیس جدید این سالون گفته است که ما سالون را  رنگ آمیزی میکنیم و دوباره تصاویر را به آن می آویزیم. اما با توجه بر شیوه تفکر آقای تنویر بعضی های فکر میکنند که عکس احمدشاه مسعود و بعضی ها هم به این فکر اند که عکس داکتر عبدالرحمن محمودی را دوباره نصب نخواهد کرد، بهر حال آقای تنویر هرچه دلش خواست همان را خواهد کرد، ولی آقای رفیع که فعلاً ریاست انجمن قلم را به عهده دارد بر این مجمع رسماً اعتراض کرده که چرا به آدرس این انجمن در حالیکه او از چنین اقدامی آگاهی  ندارد، چنین جلسه ای برگذار شده است.

8- دوشندگان همجوار: سفارت ایران حین ویزا دادن، برگه صحی هم می خواهد و این برگه را باید فقط از کلینیک ایرانی پارسیان که در کارته سه موقعیت دارد و یا چند کلینیک دیگر ایرانی بدست آورد. در غیر آن سفارت برگه های دیگر را نمیپذیرد. در بدل هر برگه 500 افغانی اخذ می گردد و از این طریق این کلینیک ها روزانه 2 لک افغانی و یا چهار ملیون تومان بدست می آورد که در ماه بیش از صد ملیون تومان میشود. علاوتاً خود سفارت در بدل هر ویزا 75 ایرو اخذ میدارد که بدین ترتیب ماهانه تا دو ملیون دالر میرسد. پس ما گفته میتوانیم که ای همجواران پر حسن!! بر ما منت مگذارید، تا دلتان میخواهد ما را میدوشید.

9- کابل اکسپرس: فلم کابل اکسپرس که توسط هنرمندان هندی در افغانستان ساخته شده و در صحنه از آن حنیف همگام میگوید: «این جا قومی زندگی میکند که بر فرق مردم میج میکوبید» که قوم شجاع و زحمت کش هزاره را به تحقیر میگیرند، سر و صداهای در مطبوعات راه انداخت. عیب همگام در این است که او فرق میان یک قوم و عده ای افراد تنظیمی  که خود را به این قوم منسوب میدانستند و جنایت میکردند، قایل نشده، خود به کثیف ترین نوع قوم گرایی توسل جسته است. همگام این را باید میدانست که همان طوریکه در اقوام  پشتون، ازبک، تاجک، پشه یی و غیره عده ای به خاطر منافع گروهی و شخصی دست به بربادی وطن و جنایت نسبت به مردم زدند، در قوم هزاره نیز عده ای همینطور برخورد نمودند. اقوام افغانستان که با همکاری  و همزیستی مشترک ملت افغانستان را تشکیل میدهند در صورتیکه همچو برخوردهای کثیفی نسبت به هر یکی از آنها صورت بگیرد، توهین و تحقیر کل ملت افغانستان به حساب می آید که سخت باید جلو آن گرفته شود.

با اقدامات سرسری نمی شود، تغییر اساسی لازم است

کشور ما در بحرانی ترین لحظات عمرش قرار دارد و مشکلات روز تاروز به حدی روی هم انباشت می گردند که امیدی جهت خلاصی نزد کسی دیده نمی شود. راضیان فقط آنانی اند که در لندکروزرهای شیشه سیاه سوار، در قصرها با هزار ناز و نعمت زندگی می کنند و در مقامات بالایی قرار گرفته خون زحمتکشان را می مکند. آنچه در وجنات مردم می توان خواند فقط انزجار و نارضایتیست. مخصوصاً زحمتکشان کشور که مشتی زالو بر خون و استخوان آنان بدمستی کرده، مجبور اند از دهات به شهرها و یا به ایران فرار کنند.

اکثر تحلیلگران و نویسندگان از مشکلات موجود انتقاد کرده، ولی به ریشه قضایا برخورد نمی کنند. عوض اینکه به کندة مسایل توجه داشته باشند، آنها را سطحی و ظاهری ارزیابی کرده، فقط برگها و شاخچه ها را قیچی و یا حتی شانه می زنند. در حالیکه مشکلات از طرز دید و عملکرد خارجی ها و بی کفایتی دولت افغانستان منشأ می گیرد. تا زمانیکه درین دو تغییرات ریشه ای به وجود نیاید، به هیچ وجه نمی توان باور کرد که در اوضاع، کوچکترین گشایشی رونما گردد.

کشورهای غربی مخصوصاً امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان منافع خاص  خود را در منطقه و جهان داشته، در صدد ایجاد طبقه خاصی که منافع شان را در افغانستان تأمین نماید، بوده و هیچ اقدامی در مخالفت با  فساد، جنگسالاری و مواد مخدر نکرده، برنامه هایی که جهت بازسازی مطرح می سازند، سطحی، نادقیق و نامنطبق بر اوضاع افغانستان می باشد. دونرهایی که به افغانستان پول می فرستند، اکثر نیم جان و در راه، نیمراه گم می شوند که نتایج این بازسازی در پنج سال گذشته، هر رهگذری را به این نتیجه می رساند.

در رأس ارگانهای دولت افغانستان اکثراً افرادی قرار گرفته اند که غیر از دزدی و فساد در ضمیر شان کلمه ای به نام خدمت به خلق ثبت نشده، گذشتة چپاولگرانه داشته و از هیچ به قصرها، بلندمنزلها و نوکر و چاکر رسیده اند. زندگی اینان با درآمد های بلندی که بعضاً دهها هزار دالر را دربر می گیرد، گره خورده، در صورتیکه دست به دزدی و فساد نزنند، ممکن نیست قادر به تأمین معیشت گردند و این ناممکن است تا حقی را ناحق نکرده، رشوه نگیرند، با مافیا سروکله نزنند، دارایی های عامه و بیت المال را چپاول نکنند، از خارجی ها پول نگیرند، از قراردادها اختلاس ننمایند، قوم و خویش بازی و واسطه بازی به راه نیاندازند، از کمکهای جهانی نزنند و دهها مورد دیگر. این افراد نه تنها در پایتخت که در تمام ولایات حضور دارند و لوی خگارنوال به صراحت والی ها و شاروالهای بلخ و هرات را دزد اعلان کرد و کسی هم نتوانست به آنان بگوید که روی چشم تان ابروست.

آیا با چنین سیاست هاییکه از بیرون تحمیل می گردد و با ساختاری که دولت افغانستان دارد، اگر امنیت کامل در سرتاسر کشور حاکم نباشد، می توان انتظار داشت که کاری به نفع مردم صورت گیرد؟ در ایجاد چنین اداره ای از ابتدا خارجی ها مخصوصاً ایالات متحده امریکا نقش اساسی داشتند. آقای خلیلزاد آخرین شام خود را در ضیافت یکی از افرادیکه نامش در لست ناقضان حقوق بشر آمده، نوش جان کرد و اینان را به عنوان گردانندگان اصلی سیاست در افغانستان به آغوش کشید و اکنون دولت افغانستان این ناقضان صدرنشین را عوامل برقراری وحدت ملی در افغانستان اعلان کرده، به این ترتیب فاتحة کوچکترین حمایت مردمی از خود را خواند و رسماً به مردم اعلان نمود که انتظار بهبود وضع را نداشته باشید، با همین ها بسوزید و بسازید.

به این ترتیب بازی های سیاسی و سناریو هایی که از بالا بر مردم ما تحمیل می گردد تا از بنیاد، استخوانش نشکند و تغییر بنیادی و رادیکالی به وجود نیاید، ممکن نیست با انتقاد از بیکاری، فقر، مواد مخدر، بی سوادی، جنگسالاری، فساد و بی امنیتی راه را به جایی برد و اکنون، هم جامعه جهانی هم دولت افغانستان مقابل این انتقادات و اعتراضات به شکلی معافیت حاصل کرده اند.

شعله دی

                       نورانی

 و من، گلوی عطش را به آب خواهم داد

به جام لحظه، دهها جرعه، تاب خواهم داد

شکوه شعر و قلم، تا سپهر خواهم برد

به جف جف بازندگان، جواب خواهم داد

به دشت سینه ی من، تخم لاله مدفون است

سرود و زمزمه، تا ماهتاب خواهم داد

من از فراز شعله دی، سرکشم امروز

پیام سرخ شهابی، به آفتاب خواهم داد

ز خم راز به نوباوگان صبح ظفر

پیاله های می، از طاقت شراب خواهم داد

من و صلابت شیرانه و غراب کلام

وزین کنام بهر روبهی، عذاب خواهم داد

به آزمونی که پرسند، عرصه داران را

ز رستخیز کلامم، حساب خواهم داد

به کشتی ایکه شکسته، به ناخدای غریق

نشان سانحه اندر حباب خواهم داد

به رهروان رهی خاره، در کویر اسیر

نشان از تفاوت آب و سراب خواهم داد

اگر که طعنه زنان، فتنه فتنه انگیز اند

جواب یک یکی، با فصل و باب خواهم داد

به می کشانی که در راه عشق، جاوید اند

ز تکه پاره قلبم، کباب خواهم داد

به شبروانی که مشعل ندیده، در راه اند

به دست یک یکی، قوغ کتاب خواهم داد

ز سرخ راز حقیقت، ز راه شور و شرار

به روح مستمعانم، پیام ناب خواهم داد

ز کهکشان نگاهم، ز اوج برج کلام

پیام شعله، به سرخین شهاب خواهم داد