تاریخ شاهد رژیم های استبدادی بسیاری در جهان بوده که در دوران حاکمیت خود خون مخالفانش را ریخته است. کشور ما نیز در سه دهه اخیر بدترین رژیم های از این نوع را تجربه کرده که درین میان می توانیم از حاکمیت رژیم کودتایی هفت ثور نام ببریم. کشف گور دستجمعی 450 تن از هموطنان ما در ولایت بدخشان گوشه ای از جنایات آن رژیم سرسپرده و تشنه به خون مردم ما را نشان میدهد.
گرچه ده ها گور دستجمعی دیگر نیز طی سه دهه اخیر در اکثر ولایات کشور کشف گردیده که حاکمیت های مختلف سه دهه در آن دست داشته اند اما بار سنگین مسوولیت آن عمدتاً بر دوش رژیم دست نشانده حزب دموکراتیک خلق می باشد.
کشف گور دستجمعی دشت قروغ فیض آباد در اوایل حمل سال روان، بیان دردناکیست از سرنوشت صدها هموطن ما درین ولایت که بی هیچ جرمی سلاخی شدند. در راس این جنایتکاران فرد خونریزی به نام منصور هاشمی قرار داشت که وزیر آب و برق رژیم بود (او بالاخره در صحن پوهنتون کابل با ضربات کارد یکی از بازماندگان این قربانیان به سزای اعمالش رسید.)
منصور هاشمی که به خاطر فرونشاندن اعتراضات مردمی به ولایت بدخشان فرستاده شده بود، بیمارگونه در مقابل مردم این ولایت که مخالف ددمنشی و سرسپردگی حزب دموکراتیک خلق بودند، عکس العمل هستریک نشان داده، مردم را دسته دسته از هلیکوپتر و یا از پل فیض آباد به دریای کوکچه پرتاب نمود. اگر "ضد انقلابیون" بیشتر می بود در گودال های بزرگ زیر خاک و سنگ دفن می کرد که گور دستجمعی دشت قروغ یکی از ده ها گور، درین ولایت می باشد. مردم بدخشان مدعی اند که گورهای دیگری نیز در منطقه بتاش و اطراف میدان هوایی وجود دارند که رقم قربانیان را به صدها تن می رسانند.
سوال اینجاست که اینان به چه جرمی در گورهای دستجمعی مدفون شده اند. آیا این عده افراد نظامی ای بودند که در درگیری های نظامی اسیر و بعد تیرباران شده اند یا اینکه فدای سیاست های سفاکانه رژیم دست نشانده گردیدند؟ رژیم هفت ثوری هر فردی را که در میتینگ های شان هورا سر نمی داد به جرم ضد انقلاب زندانی و سر به نیست می نمود. حتا افراد عادی را که به سیاست های شان دلچسبی نداشتند توهین نموده مجبور می نمودند تا از میان "انقلاب" و "ضد انقلاب" یکی را برگزینند. افرادی با هر فکری (غیر از آنچه آنان می خواستند) بیدرنگ روانه پولیگون ها می شدند، جایی که گورهای دستجمعی انتظار شان را می کشید.
افغان ولس د تاریخ په بهیر کې د پراخو ناکردو تجربه له سره تیره کړی او ربړې یې ګاللې دی. د پردی نیواکګرانو ترڅنګ یې د کورنۍ جګړو درانده پیټی هم پر اوږو وړی او د تنظیمی جګړو په اور کې ستی شوی دی. په دې منځ کې تر ټولو کرغیړنې پیښې په دوه پرله پسې ورځو کې ترسره شوی: د غوایی اومه او اتمه یا د جنایتونو تلاقی. د دې دوه تورو ورځو سیورې لاتر اوسه هم د افغانانو له سره نه لیرې کیږی.د جنایتونو لړۍ د غوایی له اومې پیل او په اتمې خپلې څوکی ته ورسیده.
پرته له شکه افغانانو د خپلې ملی روحیې سره سم د روسی یرغل په وړاندې سرښندنه وکړه او د یرغلګرو ملا یې ورماته کړه، خو اوس د ګوتو په شمیر کسان غواړی په یو نوم یا بل ځان پر ولس وتپی. خو د دولتې مراسمو په ترڅ کې د غوایی د اتمې نمانځه څه په لستوڼی کې لری؟
هغه جنایتکاران چې د کابل ۶۵۰۰۰ استوګن یې له ژونده بې برخې او ښار یې له خاورو سره خاورې کړ، په کلکه د غوایی اتمې تر شا ولاړ دی او لا تراوسه هم هڅه کوې چې د ګوډاګی کودتاچیانو سره په تبانی کې د واک اعمال وکړی او امتیازات لاس ته راوړی.
د غوایی د اتمې په پایله کې داسې کسان واک ته ورسیدل چې د جنرال حمیدګل په څیر افغانستان دښمنه عناصرو ته یې د خپل مشاور کیدو وړاندیز وکړ او پدې لټه کې ول چې د کابل واټونه جنرال ضیاالحق او اختر عبدالرحمان پسې ونوموی. د دې دواړو یوازینې آرمان د کابل سوزیدل او لو لپه کیدل و. دا کسان چې نن د پاکستان په دښمنۍ کې ستونی څیروی یوازې هغه وخت د پاکستان دښمنان شول چې د بادار لخوا په لته ووهل او پر ځای یې طالبان غوره وګڼل شول.
هرڅو چې د دې ډلې سپین سترګی استازی اوس هم د خپل مشروع حکومت څخه غږیږی او په ویاړ سره وایی حکومت مشروعیت یې په پیښور کې د ګورنر هاوس نه اخیستی و.
اوس د غوایی د اومې او اتمې جنایتکاران چې په بهرنی استخباراتی سازمانونو پورې تړلی دی په یوې ټلوالې کې راغونډ شوی؛ آن ولسمشر هم چې ډیر ځل یې د بشر حقونو له نقض کونکو څخه ملاتړ کړی، دا وار مجبور شو خپله چوپتیا ماته کړی او د دې ټلوالې د بهرنیو اړیکو په اړوند خپله اندیښنه جوته کړی. دا ټلواله د هیوادوالو ذهن کې د تیرو جنایتونو تداعی کونکی ده.
په کار خو دا ده چې د نمانځغونډو پرځای دې د داسې کرغیړنو ورځو غندنه وشی او هغه کسانو سره غمشریکی وشی چې خپل خواږه عزیزان یې د بې مانا او د پردو په لمسون جګړو کې له لاسه ورکړی او یا هغه کسان چې د زړګی سر یې د څرخی پله د زندان د تورو تمبو ترشا تری تم شوی او دوی یې لاتر ننه د راستنیدو لارې څاری.
که له یوې خوا د انتقالی عدالت د پلی کیدو وعده ورکول کیږی له بلې خوا د عدالت ناقضان د هرې ورځې په تیریدو سره د واک پر ګدۍ د ډډې وهلو ځمکه اوارول کیږی او پدې توګه جنایتکاران لاپسې باتور کوی. د غوایی د اتمې نمانځل په حقیقت کې د جنګسالارانو تشجیع کول او پرشا ډبول دی.
دا د یوه ملت په حق کې تر ټولو ستره جفا ده چې د داسې یوې ورځې نمانځنه پرې وتپل شی چې په هغې کې یې د دا کسان چې نن د پاکستان په دښمنۍ کې ستونی څیروی یوازې هغه وخت د پاکستان دښمنان شول چې د بادار لخوا په لته ووهل او پر ځای یې طالبان غوره وګڼل شول.
هرڅو چې د دې ډلې سپین سترګی استازی اوس هم د خپل مشروع حکومت څخه غږیږی او په ویاړ سره وایی حکومت مشروعیت یې په پیښور کې د ګورنر هاوس نه اخیستی و.
اوس د غوایی د اومې او اتمې جنایتکاران چې په بهرنی استخباراتی سازمانونو پورې تړلی دی په یوې ټلوالې کې راغونډ شوی؛ آن ولسمشر هم چې ډیر ځل یې د بشر حقونو له نقض کونکو څخه ملاتړ کړی، دا وار مجبور شو خپله چوپتیا ماته کړی او د دې ټلوالې د بهرنیو اړیکو په اړوند خپله اندیښنه جوته کړی. دا ټلواله د هیوادوالو ذهن کې د تیرو جنایتونو تداعی کونکی ده.
په کار خو دا ده چې د نمانځغونډو پرځای دې د داسې کرغیړنو ورځو غندنه وشی او هغه کسانو سره غمشریکی وشی چې خپل خواږه عزیزان یې د بې مانا او د پردو په لمسون جګړو کې له لاسه ورکړی او یا هغه کسان چې د زړګی سر یې د څرخی پله د زندان د تورو تمبو ترشا تری تم شوی او دوی یې لاتر ننه د راستنیدو لارې څاری.
که له یوې خوا د انتقالی عدالت د پلی کیدو وعده ورکول کیږی له بلې خوا د عدالت ناقضان د هرې ورځې په تیریدو سره د واک پر ګدۍ د ډډې وهلو ځمکه اوارول کیږی او پدې توګه جنایتکاران لاپسې باتور کوی. د غوایی د اتمې نمانځل په حقیقت کې د جنګسالارانو تشجیع کول او پرشا ډبول دی.
دا د یوه ملت په حق کې تر ټولو ستره جفا ده چې د داسې یوې ورځې نمانځنه پرې وتپل شی چې په هغې کې یې د څوارلس کلنې پیغلې نه تر اویا کلنې بوډۍ عفت تر پښو لاندې شو؛ د بسمل ګډا او د میندو د ماشوم زیږونې ننداره یې وشوه؛ پر سرونو یې میخونه ټک وهل شول یا له ملا څخه اره کړل شول؛ دا د ترسره شویو جنایتونو د لړۍ وړې کړۍ دی.
د لویدیځې نړۍ شنه او نارنجی ګوندونه که له یوې خوا د ولسواکۍ، مدنی ټولنې او بشر حقونو د خوندی ساتلو لپاره ټټر ډبوی او د مچ د وزر په ماتیدو ویر کوی، له بلې خوا چمتو دی له داسې عناصرو سره ګډ کار وکړی چې لاسونه یې تر څنګله د ولس په وینو ککړ دی.
دا یوازې او یوازې افغان ولس ته پاتی کیږی چې د جنایتکارانو څخه د خپلو کونډو، بورو، یتیمانو او ټپې ښارونو، کلیو او بانډو غچ واخلی.
از اشغال عراق در 2003 تا حال بیش از 4 ملیون عراقی مجبور به ترک وطن شده در سوریه ، اردن و کشور های دیگر جهان آواره اند، بیش از یک ملیون نفر تلفات داشته، فقر، بدبختی و تیره روزی در آن کشور چنان بیداد می کند، که بعد از جنگ دوم جهانی کشوری به چنین بدبختی دچار نشده است.
حزب بعث که رهبری دولت صدام حسین را به عهده داشت و با ناسیونالیزم عرب و اسلام متعصب سنی بر عراق حکومت می راند و به شدت استبداد روا می داشت، مردم آن کشور را به شدت ناراضی کرده، خواهان سرنگونی صدام و دولت او بودند. حمله صدام بر ایران و بعد اشغال کویت که با تسلیمی خفتبار ارتش عراق همراه بود، خلق عراق را زیر فشار های چند لایه ای قرار داد.
عراق که یکی از کشور های نفت خیز شرق میانه به حساب می آید و کرکوک هفتمین ذخیره گاه نفت جهان است، اشتهای امریکایی ها را جهت تسلط بر آن جلب کرد. شرارت پیشگی های صدام که جنگ ایران و خلیج را دامن زد، آن کشور را بیش از صد ملیارد دالر قرضدار نمود، با آن همه مردم از زندگی مرفه ای برخوردار بودند و پیش از جنگ در آمد سرانه مردم عراق به 2500 دالر در سال می رسید. با اینکه صدام، شیعیان عراق را زیر فشار دایمی قرار می داد (در عراق 60 در صد شیعه، 35 در صد سنی و 5 در صد ادیان دیگر وجود دارند) اما نظم و حکومت داری در سرتاسر آن کشور حاکم بود، درگیری میان شیعه ها و سنی ها و جود نداشت و مردم به زندگی عادی خود ادامه می دادند. نارضایتی میان مردم عراق از دیکتاتوری حزب بعث و حکومت مطلقهی صدام حسین و قیام های کرد های آن کشور به جایی نرسیده بود که به مهاجرت دست بزنند و در عراق حمام خون به راه بیافتد.
با اشغال عراق به وسیلهی امریکاییان، نبض زندگی در آن کشور از تپش افتاد. اکثر روشنفکران و نویسندگان و سیاستمداران از آن کشور خارج شده، در غربت به سر می برند و بر اساس گزارش دهها نفر آن به وسیله نیروهای امریکایی و یا تروریستان به قتل رسیده اند. نیروهای اشغالگر از 18 ولایت فقط بر سه ولایت عراق تسلط دارند انارشی، قتل و کشتار به امر عادی مبدل شده، دولت دست نشاندهی نوری المالکی بر کوچه های اطراف قصرش هم حاکمیت ندارد و زیر سایه نیرو های امریکایی به سر می برد.
مقاومت مردم عراق که شامل نیرو های حزب بعث، نیرو های مخالف شیعه و نیرو های القاعده میگردد، خواب از چشم امریکایی ها ربوده، با 160 هزار نیرو طی چهار سال گذشته توان تأمین امنیت بغداد را هم پیدا نکرده اند. نارضایتی از رفتن به عراق میان ارتش امریکا بشدت اوج گرفته و مردم امریکا از وجود فرزندان شان در قتلگاه عراق سخت نگران اند. مردم امریکا فکر می کنند که در عراق، ویتنام دیگری به راه افتاده و به این خاطر موج نارضایتی هر روز میان ملت امریکا بالا می رود.
امریکایی ها با برپا نمودن دادگاه فرمایشی، صدام و یاران او را به اعدام محکوم کرده، به پای چوبه دار بردند و به این ترتیب می خواستند تا درگیری در عراق را کاهش بدهند، ولی بعد از این اعدام، سنی های عراق دست به حملات بیشتری بر ضد شیعیان بر قدرت زدند. اما ارزیابی امروز مردم عراق غیر ازینکه رژیم صدام را بر شرایط کنونی ترجیح دهند، چه قضاوتی برایشان باقی مانده است و مردم آن کشور با یک مقایسه بسیار عادی این را می سنجند که آیا در زمان صدام حسین به پیمانهی امروز مردم به قتل می رسیدند؟ در فقر و تنگدستی ایکه امروز دامنگیر شان است به سر می بردند؟ به این پیمانه مهاجر شده بودند؟ آینده برای شان اینقدر خونین و نا روشن بوده است؟ در گیری های قومی و مذهبی به این گستردگی وجود داشت؟ مردم زیر این قدر فشار روانی قرار داشتند وآیا با این همه بالاخره مردم عراق به این نتیجه نرسیده اند که استعمار، جنایتبار تر از استبداد است؟
این مقایسه ها نزد هر فرد عراقی وجود دارد و این قضاوت تمام خلق های جهان را به این نتیجه می رساند، که برای آفریدن خوشبختی و آوردن صلح و صفا فقط خود مردم یک کشور باید تصمیم بگیرند. هر نیروی خارجی جز اندیشیدن به منافع خود و اشتهای چاپیدن منابع ملی کشور اشغال شده، نیت و تصمیمی نمی تواند داشته باشد، چون به راستی می گویند که «هیچ گربه ای برای رضای خدا موش نمی گیرد».
اکنون برای مردم جهان کاملاً روشن شده است که ایالات متحده امریکا به عنوان یک کشور متجاوز و امپریالیستی به شرم آور ترین وجهی عراق را اشغال کرده، تا به منابع نفتی آن دست یابد. ادعاهای دموکراسی، آزادی و عدالت نیروهای امریکایی جز خاکزدن به چشم مردم جهان چیز دیگری نیست و اکنون که امریکا زیر فشار اذهان جهانی و مقاومت مردم عراق مجبور به عقب نشینی از آن کشور شده است، می خواهد تا تضاد میان سنی ها و شیعه ها را تشدید نماید و حتی به شیوه ای ننگینی تبلیغاتی به راه افتاده که میان بخش شیعه و سنی های بغداد دیوار کشیده شود، که اگر امریکا دست به چنین کاری بزند، ماهیت دموکراسی خواهی آن کشور عریان تر به نمایش گذارده خواهد شد.
دادگاه فرمایشی، صدام و یاران او را به اعدام محکوم کرده، به پای چوبه دار بردند و به این ترتیب می خواستند تا درگیری در عراق را کاهش بدهند، ولی بعد از این اعدام، سنی های عراق دست به حملات بیشتری بر ضد شیعیان بر قدرت زدند. اما ارزیابی امروز مردم عراق غیر ازینکه رژیم صدام را بر شرایط کنونی ترجیح دهند، چه قضاوتی برایشان باقی مانده است و مردم آن کشور با یک مقایسه بسیار عادی این را می سنجند که آیا در زمان صدام حسین به پیمانهی امروز مردم به قتل می رسیدند؟ در فقر و تنگدستی ایکه امروز دامنگیر شان است به سر می بردند؟ به این پیمانه مهاجر شده بودند؟ آینده برای شان اینقدر خونین و نا روشن بوده است؟ در گیری های قومی و مذهبی به این گستردگی وجود داشت؟ مردم زیر این قدر فشار روانی قرار داشتند وآیا با این همه بالاخره مردم عراق به این نتیجه نرسیده اند که استعمار، جنایتبار تر از استبداد است؟
این مقایسه ها نزد هر فرد عراقی وجود دارد و این قضاوت تمام خلق های جهان را به این نتیجه می رساند، که برای آفریدن خوشبختی و آوردن صلح و صفا فقط خود مردم یک کشور باید تصمیم بگیرند. هر نیروی خارجی جز اندیشیدن به منافع خود و اشتهای چاپیدن منابع ملی کشور اشغال شده، نیت و تصمیمی نمی تواند داشته باشد، چون به راستی می گویند که «هیچ گربه ای برای رضای خدا موش نمی گیرد».
اکنون برای مردم جهان کاملاً روشن شده است که ایالات متحده امریکا به عنوان یک کشور متجاوز و امپریالیستی به شرم آور ترین وجهی عراق را اشغال کرده، تا به منابع نفتی آن دست یابد. ادعاهای دموکراسی، آزادی و عدالت نیروهای امریکایی جز خاکزدن به چشم مردم جهان چیز دیگری نیست و اکنون که امریکا زیر فشار اذهان جهانی و مقاومت مردم عراق مجبور به عقب نشینی از آن کشور شده است، می خواهد تا تضاد میان سنی ها و شیعه ها را تشدید نماید و حتی به شیوه ای ننگینی تبلیغاتی به راه افتاده که میان بخش شیعه و سنی های بغداد دیوار کشیده شود، که اگر امریکا دست به چنین کاری بزند، ماهیت دموکراسی خواهی آن کشور عریان تر به نمایش گذارده خواهد شد.
د بن له کنفرانس او د نوی دولت له جوړیدو وروسته د لومړی ځل لپاره د «پیشرو» اوونیزې لخوا د ښځو نړیواله ورځ او تاریخ یې په حقیقی توګه لوستونکو ته وپیژندل شو. له دې وړاندې رسم دا و، چې د دې لپاره چې ټول له کاروان څخه پاتې نشی، باید حق او ناحق د ښځو نړیواله ورځ ولمانځی، پرته له دې چې د هغې په حقیقی معنا پوه شی. له دې کبله کله چې "پیشرو" پر دې کار نیوکه ونیوله، دا کار د ټابو د ماتولو په توګه وګڼل شو او زیاتو دوستانو ته یې پوښتنې راپیدا کړې.
زموږ ځینو دوستانو پوښتلی، چې تاسې ولې د ښځو نړیوالې ورځې ته په دې سترګه ګورئ او ولې هغه کسان د نیوکو لاندې نیسئ، چې په هوټلونو کې له دې ورځې څخه لمانځنه کوی؟ ځینو دوستانو ته ان دا پوښتنه هم پیدا شوې وه، چې ایا ستاسې نیوکه خو پر ځانګړو کړیو او یا ډلو نه ده؟
لکه څرنګه چې د "پیشرو" په تیرو ګڼو کې راغلی دی، لازم نه ګڼل کیږی، چې یو وار بیا د ښځو د نړیوالې ورځې د اهمیت په هکله خبرې وکړو، خو هغو دوستانو ته چې د ښځو د نړیوالې ورځې په هکله یې زموږ پر لیکنو نیوکې نیولی دی، باید ووایو، ټول هغه کسان چې د ښځو د ازادۍ او د هغوی د نړیوالې ورځې تر نامه لاندې "بیزنس" او یا ورسره "پروژه یی" چلند کوی، زموږ له نظره محکوم دی او موږ دا د ښځو نړیوالې ورځې ته سپکاوی بولو. ټولو هغو کسانو چې یوازې د پیسو پیدا کولو او د بهرنیانو د پام راګرځولو لپاره په لوکسو هوټلونو او نورو ځایونو کې د ښځو نړیواله ورځ ولمانځله، په خپل ذات کې یې دې ورځې ته په ټیټه سترګه کتلی دی. دا مهمه نه ده، چې دا کار د چا لخوا تر سره شوی دی. موږ په تیرو ګڼو کې هیچا ته ګوته نیولې نه ده، ټول هغه کسان مو محکوم کړی دی، چې غواړی د ښځو نړیواله ورځ له خپل اصلی ماهیت څخه لیرې کړی.
دا یوه څرګنده خبره ده، چې د طالبانو له پرځیدو وروسته د ښځو د خلاصون تر نامه لاندې ملیونونه ډالره ولګول شول، خو زموږ د هیواد ښځې لا تر اوسه په هماغه دوزخی حالت کې ژوند تیروی. دا ځکه، چې له بده مرغه هیچا د ښځو د رښتینې ازادۍ او خلاصون لپاره نه کار کړی دی او نه داسې اراده لری. له دې کبله هره هغه ډله او ټپله او یا کسان، چې د پروپوزلونو د پوره کولو لپاره د ښځو نړیواله ورځ لمانځی، وړاندې له هر څه ښځو او بیا دې ورځې ته سپکاوی کوی، که نه نو، ولې دا کسان د کارګرانو نړیواله ورځ نه لمانځی او له هغې څخه درناوی نه کوی؟ ځکه، د کارګرانو ورځ نه یوازې دا چې له ځانه سره پیسې نه لری، بلکې ښایی دا کار پر هغوی د پیسو لاره هم بنده کړی.
په هماغه دوزخی حالت کې ژوند تیروی. دا ځکه، چې له بده مرغه هیچا د ښځو د رښتینې ازادۍ او خلاصون لپاره نه کار کړی دی او نه داسې اراده لری. له دې کبله هره هغه ډله او ټپله او یا کسان، چې د پروپوزلونو د پوره کولو لپاره د ښځو نړیواله ورځ لمانځی، وړاندې له هر څه ښځو او بیا دې ورځې ته سپکاوی کوی، که نه نو، ولې دا کسان د کارګرانو نړیواله ورځ نه لمانځی او له هغې څخه درناوی نه کوی؟ ځکه، د کارګرانو ورځ نه یوازې دا چې له ځانه سره پیسې نه لری، بلکې ښایی دا کار پر هغوی د پیسو لاره هم بنده کړی.
پیام مجاهد در قفسی محصور است
نوشته: داد نورانی
نقد و بررسی در کشور ما عموماً گل گفتن و گل شنیدن و چسبیدن به چند واژه و دستور است. چیزی که نه فکر، نه ذکر، نه بیان و کلامم، اینگونه بوده و نمی تواند باشد. به این خاطر در نقد پیام مجاهد که آقای منصور مدیر مسوول هفته نامة پیام مجاهد آنرا از من خواسته، کمی به درون خواهم خزید و به ارزیابی چند مسئلة عام و خاص آن خواهم پرداخت. من به این نقد زمانی می پردازم که "تبسم را بر لب ها جراحی می کنند" و ازینجاست که میان گل گفتن و نقد کردن به نظر من دریای فاصله وجود دارد که باید آنرا شجاعانه پیمود.
گرچه کلکسیون های قطور چندساله ای پیام مجاهد را آقای منصور برایم فرستاده بود، اما نسبت گرفتاری های شغلی ام، فقط سال 1384 را ورق زدم که اگر این کلکسیون ها برایم نمی رسید، هم چیزهایی جسته و گریخته ای از آن در ذهنم کاشته شده بود. ولی این اوراق مسوولیت این نقد را بیشتر پیش پایم سبز کردند.
پیام مجاهد از جایی، قلمی و تفکری می آید که نمی تواند یک نشریه خاص طبقاتی باشد (گرچه چیزی در دنیا غیر طبقاتی نیست) تا خوانندگان آنرا، طبقات و اقشار معینی بسازند (خواستگاه این نشریه میان افکار فیودالی و بورژوایی در نوسان است) ونه طوری فرا طبقاتیست که بتوان در آن گرایشات خاص هومانیستی و پوپولیستی را یافت، تا هرکس از هر موضع و هر خواست آنرا مطالعه نماید. لذا خوانندگان پیام مجاهد بیشتر افراد خاصی اند که از نظر تنظیمی و سمتی به این نشریه نگاه می کنند و یا مخالفانی که می بینند این نشریه در مورد آنان چه و چطور می نویسد.
پیام مجاهد در قفسی به نام تنظیم، قوم و سمت به شکلی محصور گردیده که گاه با هوس پرواز، بینی اش به ستون می خورد و تا ماه ها به علاج آن می پردازد. به این صورت به نفع تنظیم، قوم و سمت خاصی قلمزنی کرده، یکطرفه می تازد و بی لنگر در گرداب حوادث کژ و مژ شده و به اینخاطر با زایش لحظه های جدید و اکثر به رغم مراد آن، زاویه گراتر و منزوی تر شده، در لای لحاف قورمه ای این مریضی، عمیقتر فرو می رود.
بر فرق نشریه "ارگان نشراتی مجاهدین افغانستان" درج شده که با درونش کاملاً در تناقض قرار دارد. زیرا پیام مجاهد با نظر و حمایت تنظیم خاصی زاده شده، تنظیمی که بوی ویرانی، پوست اندازی پشاوری، مغازله حمید گلی و بی اختلاف با طالبان و به این صورت گذشته نابابی را در نهادش حمل می کند و اکثر مجاهدانی که در راه رهایی کشور از تجاوز سوسیال امپریالیزم شوروی شمشیر زدند، از آن بیزار اند. مجاهدان واقعی عموماً حساب خود را با تنظیم ها در پله های جداگانه ای تول و ترازو می کنند که این خود پارادوکسی را بر جبین پیام مجاهد حک کرده است. پیام مجاهد که تنظیمی است ولی چون تنظیم ها بر قلب های مردم خار کاشته اند، لذا خود را به چنان ارگانی (مجاهدین افغانستان) مسما می سازد. وقتی فکر می کند که با این جمله می تواند فقس محصوریتش را بشکند، سوال انگیزتر می گردد.
پیام مجاهد از دموکراسی موهومی دفاع می کند. با غرب ستیزی خاصی از دموکراسی لیبرال تنفر داشته، دموکراسی های توده ای و سوسیالیستی را قبول ندارد. لذا ملغمه ای نامعلومی از دین و دموکراسی ساخته، در میانه ای هر دو سرگردان می باشد. دموکراسی ای که نه در استبدادی ترین کشورهای اسلامی چون ایران و عربستان سعودی وجود دارد و نه در کشورهای اسلامی غرب گرایی چون پاکستان و الجزایر. دموکراسی پیام مجاهد بی چوکات، انارشی زده، هم آن و هم این را در خود گنجانده و بر نشیبی حرکت می کند که نه پایین پرت شده می تواند و نه توان خزیدن به بالا را دارد. دموکراسی غربی که برای کشور ما نیز در کنفرانس بن عرضه شد و در قانون اساسی جا گرفت، مبنای سکیولاریستی دارد که حقوق بشر و انتخاب هر دینی را اختیاری قرار می دهد و به این صورت ارتداد را نوعی استبداد و مغایر دموکراسی می پندارد. پیام مجاهد این تضاد را در دموکراسی خود نتوانسته حل کند. با اینکه ادعای بنیادگرایی دینی دارد، نمی فهمد که چگونه با بنیاد دموکراسی جورآمد نماید.
پیام مجاهد چنان به کرزی و غرب زده ها چسبیده که گویی غیر از این تکرار مکررات وردی ندارد و با چنان دل مشغولی هایی آگاهانه، جنگسالاران، آنانی که تیکه داران دین و قدرت اند و دیگران را به چارمیخ اتهام می بندند، از تیررس بدور نگه می دارد. از یکسو کمی خجالت می کشد تا آنانرا تمجید کند و از سوی دیگر از همگرایی با آنان دل برنمی دارد. چون در شرائینش تا هنوز چنان خونی جریان دارد. وقتی دولت را عنوان می کند با وجود ده ها لمیده ای دیگر بر قدرت، فقط کرزی را سیبل قرار می دهد که در آن به نوعی اختلافات قومی، سمتی و تنظیمی مضمر بوده "سوراخ دعا را گم نمی کند" از بدمستی والیان بر قدرت و قوماندانانی که بوی تنظیمی، مخصوصاً تنظیم خودی می دهند، به اشکال گوناگون طفره می رود و به اختلاس ها، قتل و غارت ها و هزاران خدعه و نیرنگ اینان یا اصلاً چیزی نمی گوید و یا چنان سرسری برخورد می کند که گویی آنجا ها گل کاشته شده و بهشت روی زمین سبز گشته است. با چنین تفکریست که تاریخ از 1992 تا 1996 اکثراً در صفحات پیام مجاهد غایب است و فقط از جنایات دموکراتیکی ها و طالبان شکوه و شکایت سر می دهد. چون بخشی ازین جنایات به جمعیت و شورای نظار می چسپند و بخاطری که خود را پنهان کرده باشد به دیگران هم لازم نمی بیند که بگوید درین سالها بالای چشم تا ابرو بوده!! با این تفکر، پیام مجاهد بیشتر رخ به جنوب و پشت به شمال دارد. استبدادی که از سوی تفنگسالاران در شمال به راه افتاده و می افتد را هیچ و یا کمتر بیان می دارد. تروریزم و مواد مخدر جنوب را بیشتر عمده ساخته و در پس و پشت این نگاه، استبدادگران شمال را استتار می نماید.
پیام مجاهد به احمدشاه مسعود برخورد دگماتیک، متحجرانه، غیر سیاسی ولی برخورد اخلاقی دارد. مسعود گرچه پاکستان نرفت اما جزئی از عملکردهای گذشته تنظیم های جهادی بوده است، چیزی که پیام مجاهد یا نمی تواند و یا نمی خواهد بی طرفانه با او برخورد کند. هرکسی حق دارد، هرکسی را قهرمان خود خطاب کند ولی خطاب "قهرمان ملی" از خود شرایط و وجایبی دارد که باید آنرا بجا کرد و حتی چنین القابی را نباید بدون رفراندوم در قانون اساسی جا داد. کاری که در مورد شاه بی کاره و خواب رفته ای چون ظاهر شاه کردند واو را از آن بالاها بابای ما ساختند. بابایی که فقط چند نشریه سرکاری آنرا قلقله می کنند.
اینرا هر فرد کابلی در ضمیر خود نوشته دارد که مسعود یکی از طرف های درگیر در دهه 90 بود که کابل ویران شد و در انحصار قدرت بی رقیب می تاخت و سر به رضای تقدیر جمعیت اسلامی سپرده بود و جنوب کابل کمتر از شمال آن ویران نشد. مسعود جواب بسیاری قضایا را از لوله تفنگ می دید، متحدان و اکثر پیروانش ناباب بودند. زیرا وقتی به قدرت رسیدند از هیچ کاری مضایقه نکردند و به دعوت حمیدگل جهت مشوره دادن در دولتمداری افغانستان هم به رهبر تنظیمش اعتراض نکرد. پیام مجاهد که این جمعبندی ها را دارد و برای هر یک عوض تحلیل و ارزیابی دقیق توجیهی می پالد، باز هم در ارزیابی به یکی از مسایل مهم، کمیتش لنگ
می ماند و از بیان حقایق طفره می رود. درین رابطه نیز پیام مجاهد بر یک پا می ایستد و فقط به تمجید می پردازد و اگر انتقادی از زبان خود مسعود بر کارکردهایش به چاپ می رساند، بیشتر جهت آنست تا انتقادات بزرگتر پوشیده نگه داشته شود، ورنه قلمزنان این نشریه الفبای چنین نقد و انتقادی را خوب می فهمند.
پیام مجاهد هشت ثور را جشن و شادینه روز می نامد و به تجلیل می گیرد و چون باز هم بی تعادل می راند، نیم گپ را می گوید و نیم دیگر را عمداً فراموش می کند.
اینکه اکثریت قاطع ملت افغانستان به این باور بودند تا شوروی و دولت های دست نشانده اش از اشغال و قدرت به زیر کشانده شوند، برایم جای شکی نیست. ولی بحث مهم و اساسی آن سوی دیگر قضیه است و آن اینکه اینروز و این جشن چه پیامد هایی داشت. مردم عموماً تحولی را جشن می گیرند که چرخش اساسی در زندگی مادی و معنوی شان به وجود آورد و به این احساس برسند که بعد از این، کرامت های انسانی شان ارج گذاشته خواهد شد و از نعمات مادی بهتر و آسایش شکوهنده تر برخوردار خواهند گردید. در غیر آن مردم دست به تحول و انقلاب نمی زنند که آسایش و نعمات مادی به عده ای معدودی تکیه شوند و خودشان روزه فقر بگیرند و زندگی ملنگی را اختیار نمایند. هشت ثور کدام چرخش را ایجاد کرد؟ این درست است که عده ای به ثروت، قصر و نوکر و چوکر رسیدند ولی زندگی مردم چطور شد؟ مثلاً پیام مجاهد در مورد زنی که شوهرش کشته، دارایی اش چور و دخترش جهت حفظ عفتش خود را از چهارمنزله به زیر انداخت و توته توته شد، چطور گزارش می نویسد؟ و آیا می نویسد؟ و یا خانواده پسری که در قندهار قوماندانی با او عروسی کرد چه برخوردی می کند؟ و اگر من اینرا با واژه های سربین بنویسم آیا پیام مجاهد به این خاطر که چرا مجاهدین را تحقیر میکنی، مرا به چارمیخ ارتداد نمی کشد؟ و آیا مجاهدین واقعی بر این قوماندانان تف نمی ریزند؟ پیام مجاهد در برابر زنی که یکی از قوماندانان جمعیت در بدخشان با ده وحشی هم گروپش بر او تجاوز کرد و یا قوماندانی که با چند تن از هم کاسگی هایش بر رحیمه گک 16 ساله در قندوز تجاوز نمودند، چگونه عکس العمل نشان داد؟ طالبان لگدکوب همه شدند و در ارزیابی جنایات آنان هیچ رسانه ای هیچ مشکلی ندارد، آیا مهم نیست که پیام مجاهد این همه ناگفته ها را کتمان ننماید؟
پیامد های هشت ثور بود که طالبان را زایید و پاتکسالاری تنظیمی مردم را چنان به ستوه آورد که بر رژیم نجیب شکر می کشیدند. آیا بعد ازین جشن مردم یک روز هم روی شادی و آرامی را دیدند؟ آیا هر رهبر تنظیم در هر کوچه پادشاهی برپا نکرد؟ سکو نشینان هشت ثور از پشت دیوار های مسجد عیدگاه ویرانه های هشت ثوری را به آسانی می بینند و عده ای از خجالت سرخ و بعضی عرق می کنند. پیام مجاهد با حلوا گفتن دهنش را شیرین می سازد و از بیان این نیم دردناک واقعیت قلمش را در غلاف می سازد.
پیام مجاهد با دیده بان و کمیسیون های حقوق بشر، تأمین عدالت و بازپرس از جنایتکاران و ناقضان حقوق بشر، عموماً دوپهلو برخورد می کند و برای اینکه این افراد را به شکلی از چنگ محکمه و عدالت رهانده باشد، با انتقاد از شیوه کار این کمیسیونها و سیاسی بودن آنها، اصل مسئله را می پوشاند.این درست است که باید این کمیسیون ها و دیده بانها جنایات هرچهار دوره (حاکمیت حزب دموکراتیک، حاکمیت تنظیم ها، حاکمیت طالبان و حاکمیت بعد از یازده سپتامبر) را ارزیابی کرده، متجاوزان بر حقوق بشر را معرفی نمایند، زیرا در هرچهار دوره مردم افغانستان شاهد ظلم ها و تعدی هایی بودند که فقط هلاکو و هیتلر قادر به انجام چنان اعمالی می شدند، پس باید کسانی باشند که جواب دو ملیون کشته، دعوت به تجاوز ارتشهای بیگانه، قتل عامها، پنج ملیون مهاجر، 130 ملیارد دالر ویرانی زیربناهای کشور، قتل 65 هزار کابلی و ویرانی پایتخت را بدهند؟ و عوض اینکه پیام مجاهد این واقعیات و یا گوشه ای از آنان را از قلم بیاندازد (از 92 تا 96) برای آنانی که در تیررس چنین اتهاماتی قرار دارند، توصیه کنند که بار گناهانشانرا در دادگاهی بر زمین بگذارند و در صورتیکه جنایتی نکرده باشند، سرخروی و سرافراز درمیان ملت شان زنده گی کنند و اگر چنین سرخرویی نصیب شان نمی شود و اینطور خود را با امضا نمودن "منشور" های کذایی و تهدید دیگران که "کسی حق ندارد از گذشته یاد کند" می خواهند، برائت بدهند، تا زنده اند در اضطراب بسر برده و هر لحظه خود را حلق آویز احساس خواهند کرد. لذا اگر پیام مجاهد، دعای سرِ ناقضان حقوق بشر را ورد نمی کند، چرا مخالف چنین محاکمه و باز پرسی است و جویده جویده مسئله را ساجقک کرده از شقی ترین آنان دفاع می کند؟
باز هم یکی از خوبی های دموکراسی اینست که همه در برابر قانون حقوق یکسان دارند و این مهم نیست که فلانی رهبر کدام حزب و تنظیم است و یا چند لقب در پس و پیش نام شان یدک می کشند. در صورتی که ادعای حقوقی بر آنان وجود داشته باشد، فروتنانه باید به محاکمه حاضر شده و به این اصطلاح عامیانه که دزد نباش از پاچا نترس، حساب و کتاب شان را پاک می سازند. پیام مجاهد چرا ازین حساب و کتابها می هراسد و از پا گذاردن بر حقوق مردم به بهانه های مختلف دفاع می کند؟ برای اینکه مثلاً چرا گلابزوی محاکمه نمی شود باید اگر ادعای بر ربانی وجود داشته باشد باید از آن چشم پوشید؟ و یا طرفدار اعاده حقوق مردم از هردو شد؟
پیام مجاهد در برخورد با همسایگان باز هم یکجانبه می راند. فقط پاکستان را شلاق زده، از ایران اسمی بر زبان نمی آورد. در حالیکه ایران هم در جنگهای داخلی ما هیزم بیار معرکه بود و برخورد های تحقیر آمیزی که نسبت به آوارگان انجام می داد، نمونه نداشت. شاید آوازه هایی از استبدادگری های ایرانیان در تل سیاه و سنگ سفید به گوش پیام مجاهد رسیده باشد، چیزیکه هیچ افغان از آنها بی خبر نیست. همین اکنون ایرانی ها از طریق بنجل هایی تجارتی شان، کالا های را به خورد ما می دهند که حتی وزیر خارجه شان هم نمی تواند آنرا کتمان کند و از بی کیفیتی آنها چیزی نگوید، رفت و آمد آوارگان در مرز ها، مخصوصاً اردوگاه تایباد چنان با شقاوت همراه است که تمام افغان ها فغان شان ازین بابت به آسمان رسیده است و دهها مورد دیگر که از حوصله این نوشته زایداند. پیام مجاهد با این قضیه از دید تنظیمی برخورد می کند و چون ایران همیشه برای جمعیت اسلامی تسلیحات و پول می رساند لذا دستش از سوی پیام مجاهد در افغانستان آزاد گذاشته شده، باز هم یکجانبه عمل می کند.
جناح های مختلف حزب دموکراتیک خلق با تمام جنایاتی که مرتکب شدند، بعد از سقوط دولت نجیب و جنگهای برباد دهنده تنظیمی برخود می بالیدند که اگر ما هر چه بودیم به این پیمانه وحشت، قتل و ویرانی ببار نیاوردیم و خود را در کنار اکثریت ملت ناراضی از جنگهای دهه اخیر قرار می دادند، اما حضور دو فرد شاخص ازین دو جناح در جبهه متحد کنونی، اعضای حزب دموکراتیک را به چالش سختی رو به رو کرده، وقتی حرفی از نارضایتی به زبان می آورند، فوراً پاسخ می یابند که برو بابا رهبران شما پهلوی همان هایی نشسته اند که تو بر آنان اعتراض داری و نباید با یک بام و دو هوا گز کنی، به این خاطر اعضا و کادر های این حزب مجبور اند که یا در برابر این جبهه سکوت کنند و یا مخالفت خود را با آن مشخص بسازند و از محافظه کاری و خنثی گویی دست بردارند.
شرکت مصطفی ظاهر درین جبهه که بسیار غیر طبیعی نیست، برای عده ای که ازین خاندان درک لازم ندارند، سؤال انگیز می باشد. این درک نا درست زمانی حتی برای گروه های چپی که به جنایت آلوده نبودند نیز چنان مطرح شده بود که از شاه سابق قهرمان ساخته و به این صورت در مقابل اندیشه خود قرار گرفتند.
اعضای خاندان که بعد از استقرار دولت موقت به کابل آمدند، کوچکترین قدمی که در جهت رفع پرابلم های کشور باشد نبرداشته و اشرافگرایانه به فکر چاق و چله کردن خود بر آمدند، تا توانستند ملک و زمین سودا کردند و پول های شان را به حساب خارج واریز نمودند. اینان در زمان یورش شوروی به افغانستان، جنگهای تنظیمی و امارت طالبی قدمی از روم فراتر نماندند و حتی یکبار ازین همه کشتار و بربادی ملتی که سال ها سرداران شاخص این خاندان را به شانه سوار کرده بودند، چیزی بر زبان نیاورده، مترصد فرصت بودند تا چه وقت دوباره به کابل تشریف بیاورند و صدر نشین شوند. تا حال در بدل این همه مصارفی که برای این خاندان که جز استثمار و استبداد کاری نداشته اند، هیچ حرکت سازنده ای از سوی فردی ازین خاندان به ظهور نرسیده است، بگذریم ازینکه زن و مرد اینان از خود فرمایشاتی دارند و برای کسی که قدرت ایستادن ندارد، سترجنرالی داده می شود. شکی نیست که برای چنین خاندان پر مصرفی جهت رسیدن به قدرت و ثروت بیشتر، جدل ها و کشمکش هایی در می گیرد و چون حکومت نمی تواند برای همه علی السویه التفات داشته باشد و اکنون که بعد از سال ها در کابل استقرار یافته آرام آرام اینرا خوب دانسته اند که چگونه فشار وارد سازند و امتیاز بگیرند. فکر نمی شود که حضور مصطفی ظاهر فرد شاخص این خاندان در جبهه متحد ملی که بار ضدیت با کرزی را دارد، خالی ازین ظرافت ها باشد.
جبهه متحد ملی با لست بلند بالایی از تغییر در مواد قانون اساسی و اداری افغانستان اعلان شد، چیزیکه در شرایط کنونی همه می داند که ناممکن می باشد و غیر ازمانور دموکراسی پسندانه از سوی عده ایکه نام های شان در لست ناقضان حقوق بشر می باشد، چیز دیگری نیست. این جبهه که در کنارش شورای متحد ملی را دارد، با لست بلند بالاتری از تغییرات در اوضاع سیاسی، حقوقی و اداری کنونی به ولسی جرگه رفت، اما یکباره این طرح ها و سرو صدا های شورای متحد و جبهه متحد به خاموشی گرایید، اینکه چه طلسماتی در کار شد، تا اینطور شود، برای همه روشن است که این رشته ها هزار سر دارند. هزار سریکه در طول 30 سال گذشته به اشکال گوناگونی در تصمیم گیری ها، سیاست ها، خواست ها و گرایشات افراد و گروه ها چقر فرو رفته و بطور جدی اثر گذار می باشند. دونران، همسایگان و آنانیکه نیروی نظامی به ما فرستاده اند، نمی توانند در موضعگیری های نه تنها جبهه متحد و شورای متحد که در روان افراد، گروه ها، رسانه ها، احزاب و تنظیم های بسیاری شناور نباشند. این را آقای وردک به صراحت بیان داشت و آقای گیلانی مظلومانه از "روابط گذشته" یاد کرد و کسی هم باور ندارد که حال ادامه گذشته نباشد، چنین روابط و وضعیتی حاکم است که فلان طرح یا طرح های ارائه شده، طوری نوشته می شود که فکر می کنی آنرا دوستان همسایه ما می نویسند!! و در جدل های روشنفکرانه نیز، بدون اینکه مسایل اساسی مردم و ملت ما مطرح گردند به مسایل فرعی، غیر ضروری و بی رابطه با زندگی اجتماعی مردم، تفرقه زا و جنجال بر انگیز چون مسایل ملیتی و زبانی طوری دامن زده می شوند که پنداری، این روشنفکران و کار شناسان دلالان فرهنگی برباد دهندگان کشور و یا فرستادگان آن سوی مرز ها می باشند.
نظام های حاکم در افغانستان نه تنها که هیچگاه گام موثری در راستای رفع مشکل نبود سرپناه برنداشته اند که زمانی هم احزابی در دوران حاکمیت خود تحت شعار نان، لباس و خانه آن چیزی را هم که در بساط مردم بود از آنان گرفته و حدود پنج ملیون از ساکنان این سرزمین را مجبور به ترک خانه و کاشانه شان کردند.
در جریان جنگ های تنظیمی و امارت اسلامی طالبان هم هزاران خانه به تلی از خاک مبدل شده یا طعمه شعله های آتش گردیدند که صدها هزار هموطن ما را به نقاط مختلف کشور آواره کردند.
هم اکنون حدود یک ملیون خانواده از مشکل نبود سرپناه رنج می برند و این در حالیست که سه ملیون و هفت صد هزار جریب زمین از ملکیت های مردم و دولت توسط جنگسالاران غصب گردیده است. توزیع اپارتمان های رهایشی و نمرات زمین در نظام های گذشته و فعلی اگر صورت هم گرفته هرگز عادلانه نبوده و با درنظرداشت روابط شخصی، پولی و تنظیمی به افراد معین توزیع گردیده که غصب و توزیع ساحه شیرپور که به موش پور و چورپور مسما گردیده یکی از آشکارترین نمونه هایی است که به دست زورمندان و جنگسالاران به شکل بسیار بی رحمانه صورت گرفت. در چورکان شیرپور خانه های ساکنان اصلی آن توسط بلدوزرهای غاصبان تخریب گردید و هرچند که فغان متضرران به آسمان رسید و تمام رسانه های داخلی و خارجی در مورد تبصره های داشتند، ولی هیچ گوش شنوایی در حکومت وجود نداشت (چون بخش بزرگ این غاصبان، بدنه ی اصلی حکومت را می ساخت) که به این مشکل مردم رسیدگی کند.
در دوران حاکمیت تنظیم ها و به ویژه درگیری های سالهای 71-75 شان که بیشتر از هفتاد در صد شهر کابل را به ویرانه یی مبدل نمودند فاجعه ی دیگری بود که مشکل نبود سرپناه را چند برابر نمود. فقر و تنگدستی و بیکاری در قریه ها سبب شد تا مردم به اجبار به شهر و به ویژه شهر کابل رو آورند. سیلی از مهاجران که به کشور بر می گردد، عمدتاً به علت نبود برنامه دولت در مورد مهاجران و نبود سرپناه و فرصت های شغلی در قریه ها، در شهر کابل جابجا می شوند.
در دوران حاکمیت تنظیم ها، هر "رهبر" ساحه تحت فرمان خود را چون تیول شخصی پنداشته با فرمان های خاص به توزیع و تقسیم آن دست زدند که در جریان آن از دشت چمتله، کوتل خیرخانه و غند 315 تا کمپنی و چوک ارغنده با ارائه اسناد جعلی غصب و توزیع گردید.
درین جریان شماری از شهرک ها توسط شرکت های خصوصی نیز روی دست گرفته شد که از جمله شهرک طلایی، آریا، شاداب ظفر، سلیم کاروان، نوروز آباد وغیره می توان نام گرفت. اپارتمان های رهایشی درین شهرک ها از 29 هزار دالر تا بالاتر از صدهزار دالر قیمت دارد. درین اواخر وزارت انکشاف شهری اعلان کرد که حدود 20 هزار اپارتمان رهایشی در منطقه ده سبز کابل اعمار و طی قسط های دراز مدت به دسترس نیازمندان شهر کابل گذاشته خواهد شد. اپارتمان ها در حالی بین 20 تا 25 هزار دالر قیمت گذاری شده است که عاید روزانه 90 درصد از باشندگان کابل از 100 تا 150 افغانی تجاوز نمی کند. در حالی که حداقل قسط ماهوار این اپارتمان ها نزدیک به پنج هزار افغانی در نظر گرفته شده پرسش این است که چه تعداد از باشندگان کابل توان خرید آن را خواهد داشت. به یقین کامل بیش از 10 درصد از شهروندان نمی تواند مالک آن شود. این افراد معدود که اکثراً در مرکز و موقعیت های بهتر شهر کابل خانه دارند، علاقه چندانی به اپارتمان های ده سبز نخواهند داشت؛
در حالی که فاصله میان فقر و سرمایه با گذشت هر روز بیشتر می شود، معضل نبود سرپناه اکثریت بزرگ از مردم بمثابه چالشی بزرگ در مقابل دولت که از منافع اقلیت کوچک اما مرفه حمایت می کند، کماکان پا برجا خواهد بود.
فرانسه با جمعیتی بیش از شصت میلیون، یکی از پرنفوس ترین کشورهای اتحادیه اروپا بحساب می آید. اجتماعی که گهگاه در عرصه های مختلف توانسته است جایگاه نسبتا مناسبی را در میان کشورهای همسایه و جهان به خود اختصاص دهد. آوازه انقلاب صنعتی و هویت ادبی-فرهنگی این سرزمین از شهرت بسزایی در میان جوامع دیگر برخوردار است. در کنار این شهرت نیکو ابعاد دیگری نیز معرف این کشور شش ضلعی میباشند که نباید آنها را در حاشیه نگهداشت. تاریخ این کشور که در مقاطع مختلف زمانی باپیشرفتهای علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی همگام بوده است، با استعمار گره خورده است. هر چند که قرار دادن واژه استعمار در کنار هویت فرانسه نه تنها در داخل این کشور بلکه در میان گروههای فرانسوی زبان کشورهای دیگر نیزاستقبال چندانی ندارد، اما برخی از مشکلات کنونی این جامعه ریشه در این شهرت نامیمون دارند.
این مشکلات در سال گذشته با شورش در حومه های اطراف پاریس راه به مطبوعات و صحنه سیاسی باز کرد. جوانان بیکاری که اکثرا فرانسویان مهاجر بحساب می آیند با به آتش کشیدن موترها و ادارات دولتی خشم خود را از تبعیض علیه خویش نشان دادند. این جوانان بیکار و سرخورده در جامعه مدرن کنونی در محلاتی که همیشه از آنها به بدی یاد میشود، زندگی میکنند. بیسوادی، بیکاری، مواد مخدر، فساد اخلاقی، فقر، دزدی و دیگر معضلات اجتماعی در میان جوانان این محلات بیداد میکند. مناطقی که به اطراف پاریس خلاصه نمیشوند و شهرهای دیگر نیز میزبان آنها میباشند. ساکنان این محلات ثمره سالهایی اند که فرانسه چندین کشور از جمله الجزایر را در کنترول خویش قرار داده بود و براساس آن، باشندگان این کشورها میتوانستند جهت کار به فرانسه بیایند.
بعد از جنگ جهانی دوم، کشور فرانسه برای جبران صدمات جنگ و اجرای برنامه های بازسازی، اقدام به وارد کردن نیروی کار ارزان از مستعمرات خویش کرد. بعد از چند سال این نیروی کار که پاریس امروزی و شهرهای پیشرفته دیگر حاصل کار آنان میباشند، اقدام به آوردن خانواده های خویش بدین سرزمین کردند. در آن زمان با آغوش باز از آنان استقبال گردید و بیشتر آنان با گذشت زمان هویت فرانسوی اختیار کردند. این مهاجرین در کنار هویت جدید همچنان هویت اصلی خویش را که مربوط به خاستگاه اجتماعی آنان میشد نگه داشتند. نامهایی که برای فرزندان خویش انتخاب میکردند اکثرا نامهای عربی و بیگانه با هویت جدید بودند.
اکنون فرزندان گروههای کار فراخوانده شده از کشورهای تحت استعمار و یا نسل سوم این کارگران، بدنبال کار سرگردان هستند. بدنبال تحولات اقتصادی، بکار گمارده شدن ماشین بجای انسان و بروز بیکاری در فرانسه، دیگر جایی برای این دسته از فرانسویان وجود ندارد و استقبالی از آنان صورت نمیگیرد. آنان نیز مانند پدران خویش مجبور به زندگی در حومه شهرها هستند اما شرایط مانند گذشته نیست. کشورهای مستعمره دیگر کشورهای مستقل اند و فرانسه نیز دیگر نیازی به این نیروی کار ارزان مانند گذشته ندارد. از سوی دیگر نسل دوم و سوم مهاجرین خود را فرانسوی میدانند و حاضر نیستند تبعیضی را علیه خویش بپذیرند.
در جامعه امروزی فرانسه، بسیاری از باشندگانی که مشخصه های "اصیل" فرانسوی یعنی موی زرد، چشمان آبی و پوست روشن و نام فرانسوی دارند، حاضر به واگذاری فرصت های کاری به هموطنان دیگر خویش که این مشخصه ها را ندارند، نیستند. صحبت از تبعیض در این جغرافیا از لحاظ قانونی جرم محسوب شده و شخص مجرم با زندان و جریمه سنگین روبرو میشود. اما "تبعیض پنهان" سرنوشت تعداد زیادی از مهاجرین را دگرگون ساخته است. در زمان کاریابی در جامعه ای مدرن که هویت فردی تنها به یک شماره یا یک ورق کاغذ یا CV خلاصه میشود، بدست آوردن فرصت کاری برای فرانسویان دارای نام و چهره ی خارجی در برخی موارد ناممکن میگردد. در حال حاضر اکثر بازماندگان هویت استعماری تاریخ فرانسه که اکنون با بدست آوردن تابعیت این کشور خود را فرانسوی میدانند، در حومه شهرها از جمله شهر پاریس، بدور از امکانات زندگی مرفه اروپایی بسر میبرند. داشتن نام خارجی که از سوی فامیلها برای دور نشدن از فرهنگ "اول" برای اطفال انتخاب میگردید، نسل دوم و سوم را سالها از فرهنگ و جامعه کشور میزبان بدور انداخته است
د پاکستان د سیاست پر آسمان د جنرال پرویز مشرف د ستوری د راپریوتلو نښې نښانې تر سترګو کیږی. له شلو ورځو راپدیخوا هیواد ټول ښارونه د قهرجنو لاریون کونکو د اعتراض ډګر ګرځیدلی دی.
د مارچ په نهمه د پاکستان ستر قاضی یا قاضی القضات د خپل واک نه د ناوړه ګټې اخیستنې په تور د جنرال پرویز مشرف لخوا له دندې ګوښه ګړی شو. افتخار محمد چوهدری چې له دوه کلونو راپدیخوا د پاکستان ستر قاضی و، د خپل هیواد په سیاسی بهیر کې فعاله او رغنده ونډه درلوده. په ظاهره د پاکستان پوځی واکمن د خپل دې اقدام تر شا د لومړی وزیر شوکت عزیز د حکومت لخوا د ښاغلی چوهدری پرخلاف شکایت بولی. او همدا وه چې د سترقاضی دوسیه د سترې قضایی شورا (سپریم جوډیشل کونسل) ته واستول شوه. دا کار د خپل ډول لومړنۍ بیلګه وه. د چوهدری له ځنډولو وروسته قاضی رانا بهګوان داس د سرپرست ستر قاضی په توګه لوړه پرځای کړه. دی د پاکستان د هندو لږکیو څخه راځی.
د پردې تر شا
د مارچ په نهمه په پوځی یونیفورم ملبس جنرال مشرف، په راولپنډۍ کې د پوځ مرکزی دفتر ته افتخار چوهدری احضار او د لنډ توضیح نه وروسته یې ترینه د ګوښه کیدو غوښتنه وکړه. لدې ترڅنګ مشرف ژمنه وکړه چې پدې صورت کې به یې ښه ونازوی او پر لوړې دولتی څوکۍ به یې وګوماری؛ که نه نو چوهدری ته به په مخه ښه ووایی او له هر ډول دولتی امتیازونو څخه به یې بې برخې او د محکمې په مخ کې به یې د ځان سپیناوی لپاره ودروی.
ستر قاضی دویمه لاره غوره کړه. پدې توګه هغه د پنځه ساعتونو لپاره تر څارنې لاندې ونیول شو چې په ترڅ کې یې مشرف سرپرست قاضی القضات وټاکه. مشرف د قاضی القضات د ځنډولو اعلان په رسمی توګه د غرمې نه وروسته وکړ. دې اعلان یو سیاسی توپان له ځان سره راوړ. له همغې ورځ نه راهیسې، په لاهور کې په یوازې شا و خوا ۲۰۰ کسان د پولیس لخوا نیول شوی ترڅو د مخ په زیاتیدونکو اعتراضونو او لاریونو مخه خنډ کړی. خو تر دې مهاله د پاکستان په ټولو لویو او کوچنی ښارونو کې په زرګونو لاریون کونکو پر قضایی ځواک باندې د مشرف د دې بربنډ او څرګند تیری پرضد خپل غږ پورته کړی دی. د پاکستان دموکراسی هغه وخت لاپسې د نړیوالو د ملنډو شوه چې تلویزیونی انځورونو کې خلکو ولیده چې د آی اس آی مامورینو، افتخار چوهدری له ویښتانو راکاږه او په زور سره یې په موټر کې د سترې محکمې ودانۍ ته د محاکمې لپاره بوته.
د دوه زره لومړی کال د سپتامبر د یوولسمې نه راپدیخوا د پاکستان سیاست او ټولنه پراخ بدلونونه له سره تیر کړی دی. پدې ترڅ کې پاکستان چې کلونو لپاره یې طالبان او نور ترهګر روزلی ول، خپل دریځ په یوه شپه بدل کړ او د متحدو ایالتونو پلو یې ونیو. د پاکستان پوځ ته لاپسې پراخ واک ورکړ شو ترڅو له متحدو ایالتونو سره په خلاص مټ د همکارۍ په بدل کې ستر مالی او پوځی امکانات لاس ته راوړی. په همدې بهیر کې و چې پاکستانی استخباراتی سازمان د بهرنی استوګنو تر څنګ د خپل هیواد استوګن هم د پیسو په بدل د امریکا پوځی استخباراتو ته وسپارل. په سلګونه پاکستانی وګړی تری تم شول. کورنیو یې د هیواد د هرې محکمې ور وټکوه. د سترې محکمې د مشر په توګه ستر قاضی افتخار چوهدری استخباراتی سازمانونو ته امر وکړ چې ورک شوی استوګن دې د هغوی کورنیو ته وروسپاری. دا هغه څه و چې د مشرف پوځی دولت یې خواشینې کړ. ستر قاضی چوهدری، څه موده وړاندې د پاکستان د تر ټولو ستر پولاد جوړولو فابریکې د خصوصی کیدو پرخلاف هم حکم کړی و. دا فابریکه د لومړی وزیر شوکت عزیز د یو ملګری عارف حبیب کمپنۍ ته د خصوصی کیدو په حال کې وه. ښاغلی چوهدری د ګڼ شمیر ټولګټو پارکونو په هکله چې په بام کې ول د ګلف په ډګرونو واړول شی هم فیصله کړې ده.
له بل پلوه، سږکال اکتوبر کې به د پاکستان ټولټاکنې ترسره شی. مشرف د یو ځل بیا لپاره د ولسمشر پاتې کیدو خیال په سر کې لری. د مذهبی ګوندونو سره د جوړجاړی ترڅنګ، مشرف غواړی د چوهدری په شان د یو خپلواک قاضی القضات له سرخوږی نه هم ځان بی غمه کړی او په یو وخت کې هم ولسمشر او هم د پوځ لوی درستیز پاتی شی.
د مشرف اوه کلنې پوځی واکمنۍ نه یوازې دا چې د افغانستان لپاره ډیره ګرانه پریوتې ده او ترهګر طالبانو یو وار بیا سرراپورته کړی، دننه په کور کې هم د سکیولار ګوندونو لپاره د کار ډګر تنګ کړی او پر ځای یې افراطی مذهبی ډلې ځان ته رانژدې کړی دی؛ که څه هم چې مشرف د نړیوالو د خوشاله ساتلو لپاره د افراطی مذهبی ډلو غندنه کړی ده.
نن سبا چې د پاکستان پلازمینه اسلام آباد د ښی او کیڼ ګوندونو د لاریونونو ډګر ګرځیدلې او ولس د پوځ واکمنی نه منی، د لاریون کونکو په منځ کې د قاضی حسین احمد او مولانا فضل الرحمان په څیر مذهبی افراطیانو شتون د دې اعتراضونو له وزن او دروندوالی څخه کموی او دا تصور تداعی کوی چې ګوندې پوځی واکمنی دې دوام ومومی که نه نو پاکستان به د افراطی مذهبی ډلو منګلو کې کیوځی.
د مذهبی ګوندونو ترڅنګ د د وکیلانو په لاریون کې د مشرف پلویان هم نفوذی وردننه شوی ول او د مشرف په ملاتړ کې یې شعارونه ورکول چې د نورو لاریون کونکو له کلک غبرګون سره مخ او وډبول شول. د هغوی له ډلې څخه یو تن د مفصل ټکول کیدو نه وروسته اعتراف وکړ چې د پاکستان یوې حساسې ادارې (ولولﺉ آی اس آی) لپاره کار کوی. لاریون کونکو هغه اړ باسه چې ووایی (مشرف سپی دی).
لاریونونو کې د پاکستان د کیڼ غورځنګ ونډه د پام وړ وه او همدا شعارونه به یې ورکول چې (یه جمهوریت جهوټی هې – یها ساری جنتا بهوکی هې) دا دموکراسی کاذبه دموکراسی ده—دلته ټول ولس وږی دی. یا (پاکستان کا مطلب کیا—لاټی ګولی مارشل لا) د پاکستان مطلب څه دی—کوتک، مردکی او پوځی واکمنی.
د پاکستان مذهبی ګوندونو سره د پوځی واکمنانو نارسمی تړون او د هیواد په ګڼ شمیر اقتصادی بنسټونو کې د هغوی پانګه اچونه، ولس په پراخه پیمانه د فقر او بې وسۍ سره مخامخ کړی.
هشت مارچ که از درون مبارزات زنان طبقه کارگر علیه سرمایه داران کارخانه نساجی نیویارک سربر آورد و 50 سال بعد با تجلیل از آن 129 تن از زنان این طبقه در آتشی جیجق شدند، در حقیقت یادواره ایست از این پیشقراولان مبارز علیه بیدادگری های طبقاتی، ستم و تبعیض که فقط زنان زحمتکش باید از آن درس مبارزه، رهایی و نفی تبعیض را بیاموزند و تجلیل از آن فریادیست دردآلود علیه این نابرابری ها که نمی شود آن را در درون سالون های لوکس، تهنیت گویی ها، آرایش و عطرآلودی ها، تحفه دهی و ماچ بازی ها، پول کندن و پروپوزل سازی ها به تحقیر و مسخره گرفت.
این روز که از درون خون و آتش سر برآورد و می رفت تا رسم مبارزاتی به زحمتکشان زن علیه فرماندهان سرمایه بیاموزاند، صاحبان ثروت کوشیدند، آرام آرام آن را از چنگ زحمتکشان بربایند و در مشت خود گیرند. لذا این داعیه مبارزاتی که چون سنانی باید علیه آنان به کار گرفته می شد، تلاش نمودند تا آن را در غلاف کرده و با خارج نمودنش از محتوای رزم و مقاومت، پوشالی اش بسازند و به مجالس تجلیل زنان بورژوا و خورده بورژوایی که بی شباهت به فیشن شو نباشد، مبدل نمایند و هنرآرایانه زیر بار گل و تهنیت مدفونش سازند.
این تحقیر در کشور ما، جایی که دوزخ اصلی سوزاندن زنان برپا است، نیز از چندسال بدین سو جریان دارد و راه فساد برای عده ای با این "تجلیل" باز شده، تمام ارگان های دولتی و غیر دولتی با ولع خاصی آن را برگزار کرده، در کنار اینکه برای تعدادی از زنان دسته ی گل و چادر اعطا می گردد!! با نقل و دهن شیرین کردن و بیانات چند مرد مسوول که از صدقه سر آنان این حواله ها و نواله ها شکل گرفته و بی آنکه فریادی برضد اسارت و تبعیض زنان به گوش برسد، در میان بوس بازی ها اختتام می یابد. درین میان دزدان و اختلاس گران حرفه ای سودهای کلانی به جیب زده، به این خاطر فرا رسیدن هشت مارچ را لحظه شماری می کنند.
تشکلات انجویی وعلاوتاً احزاب و سازمان های سیاسی که کارشان در موارد بسیاری بدتر از انجوها با کندن پول همراه بوده و هم و غم شان فقط تلاش جهت بدست آوردن پول و عیش کردن می باشد، با شعارهای سرخ و سبز به اصطلاح انقلابی و غیر انقلابی تلاش می نمایند تا کاسب کارانه ازین روز یورو و دالر بدوشند، تا هم خرما و هم ثواب گردد. اینان که در عمل باوری به این تجلیل ندارند و اگر پای پول در میان نباشد، مثل روز کارگر هرگز یادی از آن نمی کنند، لذا تقلا می نمایند تا با برگزاری چنین محافلی چشم خارجی ها را پرکرده و مهمترین دستاورد آنان فلمیست که بعد از برگزاری در بازار های مکاره غربی به نمایش می گذارند و سود اصلی به دست می آید. اگر چنین نباشد و باور واقعی به محتوای هشت مارچ وجود داشته باشد، نه با برپایی چنین محافل لوکس و پرمصرف و دعوت کردن چند خارجی و داخلی آرایش کرده که در یک نشست زنان و مردان غیر پروپوزلی و باورمند به رهایی زحمتکشان زن، در خاک آلود ترین نقاط پایتخت و غیر پایتخت، باید برگزار گردد. جمعی که با تکان بازوان ستبر و فریادهای آزادی، هدف واقعی این تجلیل را بیان کرده و بر تحفه ها، عصریه ها و یوروها تف بیاندازند و اگر فلمی در میان باشد نه بخاطری که چون تحفه مقدس و کلید گنج نایاب به اروپا و امریکا برده شود، بلکه به تاریک ترین نقاط کشور انتقال یابد و تبلیغ حقیقی برای این روز و رهایی زن از ستم های طبقاتی و اجتماعی و آگاهی یافتن آنان از وظایف سنگین و دشواری که پیشرو دارند صورت گیرد تا بعد از آن به خواست مردان زن ستیز و چوچه کش تن ندهند.
این تجلیل را با چنین باور و اهدافی فقط آنانی انجام خواهند داد که زن و هشت مارچ آن را نه وسیله پول به دست آوردن که جزئی از پیکار زحمتکشان دانسته و رهایی میهن را از قید تمام ستم های طبقاتی و غیر طبقاتی بدون شرکت واقعی زنان نمی دانند و حتماً چنین روزی رسیدنی است.
د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر جورج بوش تیره میاشت د سویلی امریکا پنځو هیوادونو برازیل ګواتیمالا، مکسیکو، کلمبیا او اوروګویی ته سفر وکړ. هر کله چې د بوش الوتکه د سویلی امریکا پر خاوره راښکته کیږی، ورسره سم د دې ټاټوبی ځپل شوی ولس او پرګنې د اعتراض په توګه واټونو ته راوځی او د امریکا امپریالیستی سیاستونه غندی.
تیره میاشت هم، کله چې د بوش الوتکه د برازیل پر خاورې راښکته شوه، د دې هیواد خلک واټونو ته راووتل او د امریکې بیرغونو او د بوش هتلر ډوله تمثالونو ته یې اور واچوه. همدا ډول کله چې بوش اوروګویی ته ورسید، د اوروګویی ولسونه هم د اعتراض په ډول سړکونو ته راووتل او د امریکا د ازادی سوداګرۍ پر ضد یې د اعتراض په توګه د مک ډونالډ دوه رسټورانټونه وسوځول.
په کلمبیا کې هم زرګونه لاریون کونکو، بوش د لاتینی امریکا د پانګې او شتمنۍ لوټمار وګڼه او له کلمبیا څخه د هغې د ویستلو غوښتونکی شول.
په مکسیکو کې هم اعتراض کوونکی، د امریکا د سفارت شا او خوا راغونډ شوی ول او د بوش پر ضد یې شعارونه ورکول او نارې یې وهلې "بهرنیه زموږ له هیواد څخه ستون شه." بوش د خپلې ولسمشرۍ په موده کې پنځه ځل مکسیکو ته تللې دی، خو تر اوسه یې د دې هیواد پلازمینې مکسیکو سټی ته د کیڼ اړخو له ویرې، چې پراخ ولسی ملاتړ لری، سفر نه دی کړی .
د لاتینی امریکا پنځو هیوادونو ته د بوش د سفر سره سم، د ونزویلا ولسمشر هوګو چاویز او د ارژانتین ولسمشر نستور کرچنر د بوش د سفر پر ضد د اعتراض یو تړون لاسلیک کړ . د دې تړون له مخې لسګونه زره کسان د بوینس آیرس په سپورټی لوبغالی کې د چه ګوارا او فیډل کاسترو عکسونو سره راغونډ شوی ول. هوګو چاویز اعتراض کوونکو ته وویل چې " وړوکی ښاغلی" یو سیاسی جسد دی چې دا وخت زموږ پر ښکلی خاوری قدم وهی.
هغه دې اعتراض کوونکو ته وویل که څوک غواړی په سیده توګه دوزخ ته ولاړ شی باید د پانګوالۍ لاره غوره کړی او که څوک غواړی جنت پر همدی ځمکه جوړ کړی باید د سوسیالیزم لاره ونیسی.
هوګو چاویز چې امریکا یو امپریالست هیواد ګڼی، د جورج بوش د سفر په ترڅ کې وویل چې دا امپریالیستی هیواد د لاتینې امریکا د شتمنۍ او پانګې د لوټلو تکل لری، خو د لاتینې امریکا ولس به اجاره ورنکړی چې متحده ایالتونه دې موخې ته ورسیږی. همدا ډول هغه وویل چې هیواد یی په پام کې لری د امریکا د متحدو ایالتونو د نفتو پر بازارونو ډډه وهنه کمه کړی او پر ځای یې چین او د لاتینې امریکا هیوادونو ته نفت صادر کړی. چاویز په دې وروستیو کې په ونزویلا کې پر ملی شتمنۍ د دولت واکمنی پیاوړې او د دې هیواد پر نفتو یې د شپږو
څو توکمیزو شرکتونو واکمنی پای ته ورسوله.
سویلی امریکا ته د بوش سفر دوه موخې درلودلې. لومړی دا چې بوش هڅه وکړه د دې سفر سره د کورنی سیالانو نیوکو ته مثبت ځواب ووایی، ځکه چې بوش د خپل سیاسی سیالانو لخوا تر نیوکو لاندی دی چې د منځنی ختیځ د شخړو تر سیوری لاندی یې له لاتینی امریکا پام اړولی دی. او دا لامل شوی چې چاویز دا هیوادونه د خپل سیاسی او اقتصادی اغېز لاندی راوؤی. دویمه موخه دا وه چې بوش په دی سفر کې هڅه وکړه د سویلی امریکا د خلکو ننګه او ملاتړ په دی نامه چې د پرمختیا له پاره به یې مرسته وکړی، راجلب کړی. خو په لاتینې امریکا کې د امریکا د متحدو ایالتونو لخوا لسګونه کودتاګانې، د لاس پوڅو دولتونو رامنځ ته کول، اعدامونه، د دیکتاتورانو ځواکمنول ، آزاده سوداګرۍ او اقتصادی نیولیبرالیسم لامل شوی، چې د نوام چامسکی په وینا د دې هیوادونو ولسونه د کیڼ اړخو ګوندونو څخه ننګه او ملاتړ وکړی.
د امریکا متحده ایالتونه هڅه کوی چې د لاتینې امریکا هیوادونه د بد او ښه کیڼ اړخو په ډلو وویشی، خو کومه تګلاره چې دا وخت دې هیوادونو غوره کړی ده په ټولیزه توګه د متحده ایالتونو د ګټو پر ضد ده. په دې هیوادونو کې هڅه روانه ده چې د لاتینې امریکا ټول هیوادونه د اقتصادی پلوه سره یو ځای کړی او دا هیوادونه د امریکا د متحدو ایالتونو او د پیسو د نړیوال صندوق له اغیزې وژغوری. د دې اقتصادی طرحې څخه موخه په لاتینې امریکا کې د اوسنی شته طبقاتی واټنونو کموالی دی. د جورج بوش د سفر پر مهال آرژانتین او ونزویلا ځینې سوداګریزه تړونونه لاسلیک کړل چې د دې تړونونه څخه یو یې هم د سویل بانک ترنامه لاندې د متحده ایالتونو د مالی ټولنو په وړاندې د یوې مالی ټولنې رامنځ ته کول دی. همدا ډول پانامې د بوش د سفر په درشل کې څرګنده کړه چې د امریکا سره به آزادی سوداګرۍ ته پای ورکړی.په ورته وخت کې د نیکاراګوئی ولسمشر په لټه کې دی چې د ونزویلا سره یو ګډ اقتصادی کمیسیون جوړ کړی چې له مخې به یې ۱۵ اقتصادی پروژې د انرژۍ، روغتیا او ښوونې په برخو کې د ونزویلا لخوا په نیکاراګوئی کې پلی شی. همدا ډول اکوادور او بولیویا د ونزویلا سره یو ځای ځینې ټولنیزه پروګرامونه تر لاس لاندې نیولی او خپله لاره " د یویشتمې پیړۍ لپاره نوی سیوسیالیزم" نوموی.
په افغانستان او عراق کې د امریکا متحده ایالتونو نیغه په نیغه نیواک او د ایران اټمی پروګرام په اړه د دې هیواد بوختیا، لاتینې امریکا ته دا وخت ورکړی دی چې ټولنیز بدلونونه تر لاس لاندې ونیسی او د امریکا پانګې له ګواښ سره مخامخ کړی. دا هڅې لامل شوی دی چې د امریکا امپریالیستی ګټې ټکنۍ شی او متحده ایالتونه ځینې توطئو ته وهڅوی. په بد او ښه کیڼ اړخو د لاتینې امریکا ویش او په بولیویا او اکوادور کې د ځایی ځواکونو تر منځ ترنګلتیا د دې توطئو پیلامه ګڼل کیږی.
دا دویم ځل دی چې جورج بوش د لاتینې امریکا څخه تش لاس راستونیږی. لومړی ځل کله چې بوش غوښتل د نفتا ( د شمالی امریکا د آزادی سوداګرۍ تړون) طرحه په لاتینې امریکا کې پلی کړی د ماتې سره مخ شو او هوګو چاویز په ښکاره توګه وویل چې د آزادی سوداګرۍ طرحه یې په لاتینې امریکا کې تر خاورې لاندې ښخه کړه.دا ځل بیا د بوش د "پرمختیا او اقتصادی هوساینې" چیغې د لاتینې امریکا د ولسونو په کوکارو کې ورکې شوی او یو ځل بیا هوګو چاویز څرګنده کړه چې بوش ته باید د دوکه مارۍ مډال ورکړل شی. لخوا لسګونه کودتاګانې، د لاس پوڅو دولتونو رامنځ ته کول، اعدامونه، د دیکتاتورانو ځواکمنول ، آزاده سوداګرۍ او اقتصادی نیولیبرالیسم لامل شوی، چې د نوام چامسکی په وینا د دې هیوادونو ولسونه د کیڼ اړخو ګوندونو څخه ننګه او ملاتړ وکړی. د امریکا متحده ایالتونه هڅه کوی چې د لاتینې امریکا هیوادونه د
بد او ښه کیڼ اړخو په ډلو وویشی، خو کومه تګلاره چې دا وخت دې هیوادونو غوره کړی ده په ټولیزه توګه د متحده ایالتونو د ګټو پر ضد ده. په دې هیوادونو کې هڅه روانه ده چې د لاتینې امریکا ټول هیوادونه د اقتصادی پلوه سره یو ځای کړی او دا هیوادونه د امریکا د متحدو ایالتونو او د پیسو د نړیوال صندوق له اغیزه وژغوری. د دې اقتصادی طرحې څخه موخه په لاتینې امریکا کې د اوسنی شته طبقاتی واټنونو کموالی دی. د جورج بوش د سفر پر مهال ارژانتین او ونزویلا ځینې سوداګریزه تړونونه لاسلیک کړل چې د دې تړونونه څخه یو یې هم د سویل بانک ترنامه لاندې د متحده ایالتونو د مالی ټولنو په وړاندې د یوې مالی ټولنې رامنځ ته کول دی. همدا ډول پانامې د بوش د سفر په درشل کې څرګنده کړه چې د امریکا سره به آزادې سوداګرۍ ته پای ورکړی.دې سره جوخت د نیکاراګوا ولسمشر په لټه کې دی چې د ونزویلا سره یو ګډ اقتصادی کمیسیون جوړ کړی چې له مخې به یې ۱۵ اقتصادی پروژې د انرژۍ، روغتیا او ښوونې په برخو کې د ونزویلا لخوا په نیکاراګوا کې پلی شی. همدا ډول اکوادور او بولیویا د ونزویلا سره یو ځای ځینې ټولنیز پروګرامونه تر لاس لاندې نیولی او خپله لاره " د یویشتمې پیړۍ لپاره نوی سیوسیالیزم" نوموی.
په افغانستان او عراق کې د امریکا متحده ایالتونو نیغه په نیغه نیواک او د ایران اټمی پروګرام په اړه د دې هیواد بوختیا، لاتینې امریکا ته دا وخت ورکړی دی چې ټولنیز بدلونونه تر لاس لاندې ونیسی او د امریکا پانګې له ګواښ سره مخامخ کړی. دا هڅې لامل شوی دی چې د امریکا امپریالیستی ګټې ټکنۍ شی او متحده ایالتونه ځینې توطئو ته وهڅوی. په بد او ښه کیڼ اړخو د لاتینې امریکا ویش او په بولیویا او اکوادور کې د ځایی ځواکونو تر منځ ترنګلتیا د دې توطئو پیلامه ګڼل کیږی.
دا دویم ځل دی چې جورج بوش د لاتینې امریکا څخه تش لاس راستنیږی. لومړی ځل کله چې بوش غوښتل د شمالی امریکا د آزادی سوداګرۍ تړون (نفتا) طرحه په لاتینې امریکا کې پلی کړی له ماتې سره مخ شو او هوګو چاویز په ښکاره توګه وویل چې د آزادی سوداګرۍ طرحه یې په لاتینې امریکا کې تر خاورې لاندې ښخه کړه. دا ځل بیا د بوش د "پرمختیا او اقتصادی هوساینې" چیغې د لاتینې امریکا د ولسونو په کوکارو کې ورکې شوې او یو ځل بیا هوګو چاویز څرګنده کړه چې بوش ته باید د دوکه مارۍ مډال ورکړ شی.
انگلیس ها در هلمند خواهان نوع متارکه با طالبان اند و این خبرنگار بدون اینکه در وزارت داخله ثبت نام شده باشد به هلمند رفته بود. سربریده شدن فوری راننده اش و اظهار بی اطلاعی داکتر سپنتا وزیر خارجه افغانستان از این معامله، ساخته کاری این جریان را روشنتر میسازد. ایتالوی ها در لشکرگاه مرکز هلمند شفاخانه ایمرجنسی دارند که گفته میشود با طالبان بشکلی همدردی نشان میدهد و این شفاخانه در بسر رساندن این معامله کار روایی های بسیار داشته است و بعد یک تن از داکتران افغان این شفاخانه که گفته میشود در این رفت و آمد ها بین طالبان و دولت نقش داشته، برده شده است که علت تا حال معلوم نیست.
در مورد اجمل نقشبندی، ملا داد الله اعلان کرد که اگر در بدل رهایی او دو تن از قومندانان طالب آزاد نشوند، انشاالله او را خواهد کشت!! دولت افغانستان دراین رابطه تا حال عکس العملی از خود نشان نداده است، در حالیکه اتحادیه ملی ژورنالستان و رسانه های همگانی از دولت خواسته اند تا در رهایی او تلاش نماید.
اینکه در برابر یک خبرنگار خارجی پنج تن قومندان طالب رها میشوند و اما کسی به قصه یک افغان نیست، نشان میدهد که نیروهای بین المللی حاضر در افغانستان نسبت به افغانها به چه نظری می نگرند و چقدر برای افغانها ارزش قایل اند. اینکه ناتو و ائتلاف در بمباران های شان بی کوچکترین مکثی صد ها افغان بی گناه را میکشند، از فراز تانکهای شان بر مردم بی گناه آتش باری میکنند، اطفال را به گلوله میبندند و غیره، پس برای آنان اجمل نقشبندی چقدر اهمیت دارد که مثلاً سرش بریده شود یا نشود؟ فقط این شرم و ننگ بر پیشانی دولت افغانستان حک میگردد که نه صلاحیت و نه اراده در مورد سرنوشت افغانها دارد و فقط طبق دستور عمل میکند.